Ο π. Θωμάς Ανδρέου, Αρχιμανδρίτης του Οικουμενικού Θρόνου και Ιεροκήρυκας
της Ιεράς Μητροπόλεως Ελευθερουπόλεως, εκ των εν Ελλάδι επαρχιών του
Οικουμενικού Πατριαρχείου των λεγομένων των «Νέων Χωρών», συγκεντρώνει στον
μετά χείρας τόμο δημοσιευμένα και αδημοσίευτα κείμενά του, τα οποία έτσι
διασώζονται και από την λήθη, όπου μοιραία οδηγεί η αποσπασματική και
ευκαιριακή δημοσίευση μικρών κειμένων.
Κείμενα με ποιμαντικό, εθνικό και
κατηχητικό χαρακτήρα, που διαβάζονται μεν ευχάριστα, παραλλήλως όμως οικοδομούν
την ψυχή του αναγνώστη, τουλάχιστον εκείνου που το επιθυμεί ή δεν το αποτρέπει
ηθελημένα. Κείμενα που μπορούν και πρέπει να διαβαστούν από μικρούς και από
μεγάλους, δεδομένου ότι διδάσκουν και καθοδηγούν, στηριζόμενα πάντοτε στην
παράδοση της Εκκλησίας μας και στην ιστορία του Γένους μας, που τόσο εύκολα
κάποτε λησμονούμε ή και διαστρεβλώνουμε, στο όνομα ενός ψευδεπίγραφου και
ατυχούς κοσμοπολιτισμού.
Μέσα από τα κείμενά του, ιδιαίτερα δε σε εκείνα που ασχολούνται με την
μαρτυρική προσφυγιά των προπατόρων του σημερινού ποιμνίου του, ή με μορφές
εθνομαρτύρων και ιερομαρτύρων – ας μην ξεχνάμε ότι τόσο η μεταπτυχιακή διατριβή
του, όσο και το υπό εκπόνηση διδακτορικό του σε ζητήματα σχετικά με τους
νεομάρτυρες αναφέρονται – αναφαίνονται οι καημοί, τα πάθη, αλλά και η
μεγαλοσύνη της Ρωμηοσύνης, όπως μας την παρέδωσαν οι πατέρες μας, και όπως
έχουμε το χρέος να την περάσουμε στα παιδιά μας. Και δεν είναι μόνο ιστορικά
γεγονότα και περιστάσεις, είναι κυρίως η ελληνορθόδοξη, η ρωμαίικη στάση ζωής
που αναφύεται μέσα από τα κηρύγματα και τα σημειώματά του, κάποτε δημοσιευμένα
στο ευφήμως γνωστό περιοδικό «Άμβων Παγγαίου» της Ιεράς Μητροπόλεως
Ελευθερουπόλεως ή σε γνωστή επίσης διαδικτυακή πύλη εκκλησιαστικών ειδήσεων, η
οποία δίνει στο βιβλίο αυτό και στα περιεχόμενά του τον χαρακτήρα ενός
συγγράμματος πνευματικής, ηθικής και εθνικής οικοδομής, έναν χαρακτήρα αναγκαίο
στους δίσεκτους και άχαρους καιρούς μας.
Ο π. Θωμάς από καθημερινές αφορμές, από γεγονότα της μικροϊστορίας, από
πρόσωπα και πράγματα φαινομενικά ασήμαντα, έχει κατορθώσει να βάλει το δάκτυλό
του «επί των τύπων των ήλων» της βαρύτατα ασθενούσας κοινωνίας μας, ταυτοχρόνως
δε να προτείνει και αποτελεσματικό φάρμακο θεραπείας, την επιστροφή στην
παράδοση και στην ένθεη ελληνορθόδοξη καθημερινότητα των προγόνων μας. Σε μια
εποχή που η επιστροφή στις ρίζες γίνεται όλο και περισσότερο αίτημα εθνικής και
πνευματικής αυτογνωσίας, το μετά χείρας βιβλίο μας δείχνει πρακτικά, πάντοτε
όμως με διάκριση και λεπτότητα, τον δρόμο για την πραγματοποίηση του
ζητουμένου. Πρόκειται για την οπτική ενός ορθόδοξου κληρικού, ο οποίος μετά
λόγου γνώσεως αναφέρεται στην παράδοση του Γένους, και με πρακτική σοφία
χρησιμοποιεί συχνά το λογοτεχνικό ύφος, για να μεταφέρει στους αναγνώστες του
συγκεκριμένα μηνύματα.
Τα κείμενά του δεν είναι επιστημονικά, και δεν φέρουν το εκδοτικό βάρος
υποσημειώσεων και βιβλιογραφικών αναφορών. Προέρχονται όμως από συνεχή μελέτη,
από άριστη γνώση της ιστοριογραφίας και την πατερικής σοφίας, και αποτυπώνουν
μια βαθύτατα θεολογούσα συνείδηση, όπως φαίνεται κατά την προσεκτική ανάγνωσή
τους. Πίσω από τις γραμμές τους, ο προσεκτικός αναγνώστης μπορεί να αναγνωρίσει
συστηματικά διαβάσματα και έρευνες ετών, όπως για παράδειγμα συμβαίνει με το
πρώτο εκτενές διήγημα, όπου με εκπληκτικές λεπτομέρειες εξιστορείται ο
ξεριζωμός των κατοίκων της Ηρακλείτσας της Ανατολικής Θράκης, στις αρχές του
20ού αιώνα, και η τελική μετεγκατάστασή τους στη Νέα Ηρακλείτσα της Καβάλας. Το
ιστορικό αυτό αφήγημα προϋποθέτει γνώση ολόκληρης της σχετικής ιστορικής και
λαογραφικής βιβλιογραφίας, αλλά και των δημοσιεύσεων με αφηγήσεις ζωής και
αναμνήσεις από τα κοσμοϊστορικά εκείνα γεγονότα, η οποία όλο και μεγαλώνει και
εμπλουτίζεται, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά. Καταφέρνει εδώ ο π. Θωμάς να
αποδώσει λογοτεχνικά πραγματικά περιστατικά και να αποτυπώσει συγκεκριμένα
δεδομένα, όπως για παράδειγμα την ψυχολογική σύνδεση των κατοίκων με τα
σεβάσματα της λατρείας τους, εν προκειμένω την εικόνα του αγίου Γεωργίου και
την Ιβηρίτικη εικόνα της Παναγίας, την οποία οι κάτοικοι μπόρεσαν να
ξαναφέρουν, με πολλές και επίπονες προσπάθειες, στον τόπο τους.
Αποτελεί λοιπόν ιστορική, λαογραφική και εθνική εμπειρία η ανάγνωση του
βιβλίου αυτού, απολύτως επίκαιρη και αναγκαία στις μέρες μας. Γι’ αυτό και
αξίζουν στον λόγιο κληρικό και συγγραφέα του παρόντος τα θερμά μας
συγχαρητήρια, με την ευχή το παράδειγμά του να ακολουθήσουν και άλλοι κληρικοί
μας, παραμυθώντας τον λαό μας και με τον γραπτό τους λόγο, και μάλιστα σε
εποχές που όλοι έχουμε ανάγκη άμεση να γνωρίσουμε καλά, για να μπορέσουμε ίσως
να παραδειγματιστούμε, τα πάθη, τις ελπίδες, τις προσδοκίες, τα παθήματα, τους
σταυρούς αλλά και τις αναστάσεις του πολύπαθου, μαρτυρικού και φωτοβόλου Γένους
μας. Και βέβαια, είναι η πνευματική σχέση του π. Θωμά με την κεφαλή του Γένους,
την Μητέρα Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως, και με τον Σεπτό
Προκαθήμενό της, την Α.Θ.Π. Τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. κ. Βαρθολομαίο, που
του δίνει την δυνατότητα να βιώσει σε βάθος, να κατανοήσει, να ενστερνιστεί και
στη συνέχεια να διδάξει όσο σε αυτό το βιβλίο μας προσφέρει.
Μ. Βαρβούνης
_________
Βιβλιοκριτική υπό
του Ελλογιμωτάτου Δρ. Εμμανουήλ Βαρβούνη , Καθηγητού Λαογραφίας του
Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης , Άρχοντος Προστάτου των Γραμμάτων
της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τον Εκδοτικό Οίκο "Αδελφοί Κυριακίδη"
(Θεσσαλονίκη)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου