Ο Άγιος Νεομάρτυς Γεώργιος ο Νέος, εκ Κρατόβου.

Ο Νεομάρτυρας Γεώργιος καταγόταν από την πόλη Κράτοβο της Σερβίας και ήταν παιδί ευσεβών γονέων, του Δημητρίου και της Σάρας [1]. Στην περίπτωση του Νεομάρτυρα Γεωργίου, ο βίος του είναι εξαιρετικά αναλυτικός και ο άγ. Νικόδημος ο Αγιορείτης δηλώνει, ότι μεταφράστηκε από την Σλαβονική, χωρίς να προσδιορίζει τον μεταφραστή. Σ’ αυτό τον βίο ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αναλυτική αναφορά της θεολογικής συζήτησης που έχει ο Μάρτυρας με εκπροσώπους των Οθωμανών, στην οποία παρουσιάζεται μια χαρακτηριστική απολογητική θεολογία, με έντονο αντιρρητικό χαρακτήρα, που έχει σκοπό να εξουδετερώσει τα επιχειρήματα των Μουσουλμάνων, που θα μπορούσαν ενδεχομένως να παραπλανήσουν κάποιους λιγότερο καταρτισμένους Χριστιανούς.
       Τονίζεται επίσης ο ρόλος του Πνευματικού Πατέρα, τον οποίο βρίσκουμε και σε άλλους Νεομάρτυρες, ο οποίος φροντίζει να τονώσει το ηθικό του Μάρτυρα και να τον καθοδηγήσει πνευματικά μέχρι το τέλος[2]. Από  την ηλικία των 6 ετών ο  Γεώργιος επιδόθηκε στη μελέτη των Γραφών και αργότερα έμαθε την τέχνη του χρυσοχόου. Σε μικρή ηλικία έχασε τον πατέρα του, με αποτέλεσμα να μείνει απροστάτευτος από τους Τούρκους, οι οποίοι αναζητούσαν όμορφα νέα παιδιά για την Σουλτανική Αυλή, τα οποία και μετέτρεπαν σε Γενίτσαρους. Την εποχή εκείνη Σουλτάνος ήταν ο ακόλαστος Βαγιαζίτ Β’(1481-1512)[3]. Κάτω τον φόβο αυτό ο  Γεώργιος  πήρε την απόφαση να εγκαταλείψει την πατρίδα του και να μεταβεί στη Σόφια της Βουλγαρίας, όπου τον φιλοξένησε κάποιος Ιερέας με το όνομα Πέτρος (ο οποίος μετά το μαρτύριο του Αγίου έγινε και ο πρώτος βιογράφος του)[4]. Ο Ιερέας βλέποντας τις αρετές του και την υπακοή του του δίδαξε την Αγία Γραφή. Ο λαμπρός αυτός νέος εφήρμοζε και στη ζωή του όσα διδασκόταν, με αποτέλεσμα να ξεχωρίζει για το ήθος και την αρετή του και η φήμη του να εξαπλωθεί γρήγορα, όπως μας πληροφορεί ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης[5]. Εξαιτίας αυτής της φήμης οι Τούρκοι προσπάθησαν να τον εξισλαμίσουν μέσω ενός έμπειρου Μουσουλμάνου Ιεροδιδασκάλου. Ο Ιεροδιδάσκαλος αυτός τον κάλεσε, επικαλούμενος την ιδιότητα του Γεωργίου σαν χρυσοχόου, για να του φτιάξει δήθεν κάποιο κόσμημα[6]. Προσπάθησε λοιπόν με λόγια γεμάτα πανουργία να τον δελεάσει και να τον παγιδεύσει λέγοντας του: ‘’Νέε, θα μπορούσες να αρνηθείς την θλιβερή και άδεκτη σε όλο τον κόσμο θρησκεία σου και να έρθεις στην αγαθή την δική μας. Θα αποκτούσες μεγάλη δόξα και τιμή, θα έπαιρνες για γυναίκα σου την κόρη του πρώτου Αγά της πόλης και θα γινόσουν πλούσιος. Θα θέλαμε να σε έχουμε στην πόλη μας και να σε προσκυνάμε για την ομορφιά σου. Γιατί τέτοια ομορφιά δεν πρέπει να πάει χαμένη, αλλά πρέπει να σε υπηρετούν πολλοί σκλάβοι»[7].

          Τότε ο Γεώργιος απάντησε: ’’Σε ευχαριστώ που φροντίζεις για το δικό μου καλό, όμως να μου πεις την αλήθεια σε ότι σε ρωτήσω, μιάς και γνωρίζεις καλά την δική σου θρησκεία. Σε ρωτώ λοιπόν. Η δόξα και η τιμή που είπες μένει αιώνια ή τελειώνει;»[8] Ο Ιεροδιδάσκαλος του απάντησε ότι τελειώνει, αλλά όσοι φυλάνε την παράδοση του Μωάμεθ, πηγαίνουν στον Παράδεισο. Μέσα από μακρές συζητήσεις ο Γεώργιος κατάφερε να αποδείξει, ότι αληθινή θρησκεία είναι μόνο η Χριστιανική και πως η Μουσουλμανική θρησκεία στηρίζεται στο ψεύδος.[9] Ο Ιεροδιδάσκαλος ακούγοντας αυτά ένιωσε ντροπή και μην ξέροντας τι να πει, έκρυψε το φαρμάκι στην καρδία του. Επιστρέφοντας δε στους συντρόφους του τους είπε τα πάντα με λεπτομέρειες και πως αν ο Γεώργιος μείνει ατιμώρητος, τότε θα συνεχίζει να περιπαίζει την πίστη τους[10].

Εξαιτίας αυτών των λόγων παρέδωσαν τον Γεώργιο σε Κριτή, ο οποίος μόλις τον αντίκρισε εξεπλάγη από την ομορφιά του[11] και του είπε: ‘’Έμαθα πως είσαι προικισμένος, μπορείς να μου φτιάξεις τα στολίδια που θέλω και αγαπώ;’’ Και ο Γεώργιος του απάντησε: ’’Δώστα μου να τα δω, να τα φτιάξω και ελπίζω να σου αρέσουν’’. Ο Κριτής όμως συνέχισε με προσποιητό ύφος: ’’Ναι, κατάλαβα πως είσαι τεχνίτης, έχω όμως και κάτι ακόμα να σου πω και αν με ακούσεις θα είναι για το καλό σου, αλλιώς θα αποδειχθεί κακό’’. Ο Γεώργιος τον ρώτησε τι ζητούσε να του πει και ο Κριτής χωρίς περιστροφές πλέον του είπε: ‘’Αρνήσου τον Χριστό και πίστεψε στην δική μας ορθή πίστη και θα απολαμβάνεις όλα τα αγαθά και θα κληρονομήσεις τον Παράδεισο’’[12] . Ο Γεώργιος όμως, παρά τις κολακείες και τις υποσχέσεις του Κριτή, παρέμενε σταθερός στην πίστη του[13]. Ακούγοντας το πλήθος τα λόγια[14] του Γεωργίου, φώναξαν στον Κριτή να τον φυλακίσει, γιατί περιπαίζει την θρησκεία τους[15] και έτσι ο Άγιος μέ βασανιστήρια παραδόθηκε δέσμιος στη φυλακή[16]. Εκεί τον επισκέφθηκε και ο Ιερεύς Πέτρος, ο οποίος αφού πρώτα τον ασπάστηκε, τον ενθάρρυνε λέγοντάς του: ’’Γεώργιε, εσύ σήμερα δόξασες τον Χριστό, όπως τον δόξασε κάποτε ο Πρωτομάρτυρας Στέφανος, όπως στην εποχή των εικονομαχιών και πολλοί Άγιοι, γιατί και εσύ παρόμοιο έργο έκανες…. Και αν έχουν τόση δόξα από εμάς τους ανθρώπους, πόση τιμή θα λάβουν κατά την Δευτέρα Παρουσία από τον Χριστό, για την αγάπη Του οποίου αγωνίστηκαν και έχυσαν το αίμα τους;’’[17] Ο Γεώργιος του απάντησε, ότι σωστά τα λέει και πως η μοναδική χάρη που επιθυμούσε από αυτόν ήταν να προσευχηθεί, για να προσφέρει ακόμα περισσότερα. Ο Ιερέας τότε τον ασπάστηκε, του ευχήθηκε να έχει μαζί του τον Θεό και αποχώρησε[18].

Την άλλη μέρα μαζεύτηκε πλήθος από γραμματισμένους Τούρκους και αφού με πολλές κολακείες και ταξίματα δεν μπόρεσαν να τον πείσουν να αλλαξοπιστήσει, τον οδήγησαν πάλι σιδηροδέσμιο στη φυλακή. Ο Ιερέας Πέτρος επισκέφθηκε τον Κριτή προσφέροντάς του πολλά δώρα, σε μια προσπάθεια να απελευθερώσει τον Γεώργιο από τα δεσμά του και ο Κριτής υποσχέθηκε πως θα προσπαθούσε να τον ελευθερώσει. Έτσι μετά από οκτώ ημέρες ζήτησε να του φέρουν ξανά μπροστά του το νεαρό Γεώργιο [19] και του είπε πως τον αγαπά σαν παιδί του και πως θα τον υιοθετούσε, να τον κάνει πραγματικό γιό του, δίνοντας του όλα τα πλούτη του και για όλα αυτά αρκούσε μόνο να αρνηθεί τον Χριστό [20]. Ο Μάρτυρας με γενναιότητα αξιοζήλευτη του απάντησε πως με εκβιασμούς δεν επρόκειτο να αλλάξει την πίστη του [21]. Επιμένοντας ο Κριτής του είπε πως δεν τον εκβίαζε να αρνηθεί τον Χριστό, αφού και ο ίδιος αναγνώριζε ότι γεννήθηκε από την Παρθένο Μαρία, παράλληλα όμως τιμά σαν Μουσουλμάνος  και τον Μωάμεθ, τον Προφήτη του Θεού [22]. Μέσα από έναν θεόπνευστο λόγο, ο Γεώργιος παρουσίασε για μια ακόμη φορά την αλήθεια και απέδειξε, ότι ο Μωάμεθ δεν είναι Προφήτης, αλλά μόνος του ονομάστηκε έτσι. Το παριστάμενο πλήθος ακούγοντας  αυτά εξαγριώθηκε και όρμησε πάνω του να τον κτυπήσει και να τον σκοτώσει, ο Κριτής όμως σταμάτησε τον όχλο λέγοντας, ότι ο μόνος αρμόδιος για να αποφασίσει την θανατική καταδίκη κάποιου ήταν εκείνος και απευθυνόμενος στο Γεώργιο του ζήτησε να απαντήσει σε όσα του καταλόγιζαν. Ο Γεώργιος ήρεμος, απαντώντας στον Κριτή του είπε όσα είχε να πει και πως όσα έλεγε δεν είχαν κανέναν δόλο από πλευράς του. Τότε ο Κριτής στρεφόμενος προς τον όχλο είπε: ’’Η αμαρτία του στις ψυχές σας, ας τον κάνετε ότι θέλετε’’[23].

Εκείνοι αμέσως όρμησαν πάνω του, του έσκισαν τα ρούχα, τον έφτυναν, τον έσερναν αλυσοδεμένο στους δρόμους και ένας φώναξε να μαζέψουν ξύλα και να τον κάψουν ζωντανό. Έτσι  τον  οδήγησαν  έξω  από την εκκλησία της Αγίας Σοφίας και εκεί ο Ιερέας Πέτρος του είπε: ‘’Υπομονή Γεώργιε, λίγο ακόμα και σε λίγο θα είσαι αιώνια μαζί με τον Χριστό’’. Και ο Γεώργιος του αποκρίθηκε: ‘’Παρακάλεσε, Πάτερ μου, για μένα τον Θεό, να με στερεώσει’’. Και όλοι οι παριστάμενοι Ιερείς και  Χριστιανοί προσεύχονταν για τον Γεώργιο [24]. Οι Τούρκοι, αφού άναψαν φωτιά, άρχισαν πάλι να του τάζουν δώρα, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να τον μετα-πείσουν μπροστά στο φόβο του μαρτυρικού θανάτου, όμως ο Γεώργιος παρέμενε πιστός και έτσι, αφού τον άφησαν μόνο με το πουκάμισο, τον έριξαν στη φωτιά. Μετά από λίγο, τον τράβηξαν έξω και περιπαικτικά τον ρωτούσαν αν η φωτιά του άλλαξε γνώμη, ο Γεώργιος όμως τους απαντούσε πως ο Χριστός θα τους κρίνει όλους και οι αμαρτωλοί θα γευθούν την κόλαση [25]. Τότε τον έριξαν ολοκληρωτικά στη φωτιά και αφού πύρωσαν και οι αλυσίδες από την φλόγα, ο Άγιος έκανε τον σταυρό του και με μία κραυγή φώναξε: ’’Κύριε Ιησού Χριστέ, εις χείρας Σου παραδίδω το πνεύμα μου’’. Κάποιος τότε τον κτύπησε με ένα ξύλο στο κεφάλι και ο Μάρτυρας παρέδωσε το πνεύμα του στις 11 Φεβρουαρίου 1515,  σε ηλικία 18 ετών[26].

Ένα μεγάλο σύννεφο την ώρα του θανάτου του ξέσπασε σε βροχή και έσβησε την φωτιά. Και «εμείς πήραμε θάρρος και ζητήσαμε το μαρτυρικό σώμα να το θάψουμε  και  ο Κριτής μας έδωσε[27] άδεια», όμως ο όχλος ο Τουρκικός πεισμάτωσε. Ήθελαν να τον κάψουν και να σκορπίσουν την στάχτη του στον αέρα. Ξανάβαλαν φωτιά, αλλά ο Μάρτυρας δεν καιγόταν. Και τότε από πείσμα κουβάλησαν και πέταξαν μέσα στη φωτιά σώματα νεκρών ζώων, για να μην φαίνεται κατόπιν ποιός είναι ο Γεώργιος. Τα ζώα όμως έγιναν στάχτη και ο Γεώργιος έμεινε ακέραιος! [28] Το σώμα του Γεωργίου δεν καίγοταν και παρόλο που έβαλαν και άλλα ξύλα, παρέμενε αλώβητο. Την επόμενη ημέρα πήγε ο Ιερέας Πέτρος στον Κριτή και του είπε πως βρήκε το Λείψανο του Νεομάρτυρα στη μέση του Ναού και τον ρώτησε τι όριζε να κάνει. Ο Κριτής τότε  υποχρεώθηκε  να  ομολογήσει, ότι ο Γεώργιος είναι Άγιος, καθώς σύμφωνα με τις μαρτυρίες όσων φρουρούσαν το σώμα του Μάρτυρα, όλη νύχτα έριχναν ξύλα στη φωτιά και ξαφνικά το σώμα εξαφανίσθηκε από μπροστά τους! Έδωσε  λοιπόν την άδεια της ταφής του  και ο Ιερέας Πέτρος με την συμμετοχή Κλήρου και λαού ενταφίασε το μαρτυρικό Λείψανο[29] του  Σέρβου Νεομάρτυρα στο Ναό της Αγίας Μαρίνας[30], στη Σόφια.

Στο Βίο του Αγίου από τον Ιερέα Πέτρο υπάρχει λεπτομερής περιγραφή της εξωτερικής εμφάνισης του Νεομάρτυρα, κάτι που συνέβαλε σημαντικά στην απεικόνισή του από τους μεταγενέστερους αγιογράφους του. Οι πρώτες εικόνες του Μάρτυρα έγιναν για την ιδιαιτέρα του πατρίδα, το Κράτοβο της Σερβίας. Επίσης ο  Άγιος εικονίζεται  και  στη  Σερβική  Μονή  Χιλανδαρίου  Αγίου  Όρους.  Η  μνήμη  του  τιμάται  την  11^η  Φεβρουαρίου.

( Από το βιβλίο του  Αρχιμανδρίτου του Οικουμενικού Θρόνου Θωμά Ανδρέου '' Οι Νεομάρτυρες της Βουλγαρίας'' εκδ. Αδελφών Κυριακίδη , Θεσσαλονίκη 2012 σελ. 81) 

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.

Θείῳ Πνεύματι ἀνακηρύξας, τὴν τοῦ Κτίσαντος, οἰκονο-μίαν, ἀθλητικῶς ἠγωνίσω Γεώργιε· καὶ τοῦ πυρὸς ἐνεγκὼν τὴν κατάφλεξιν, καταδροσίζεις ἡμᾶς θείαις χάρισι. Μάρτυς ἔνδοξε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.

          Τοῦ Χριστοῦ τῇ χάριτι, ἡ θεηγόρος σου γλῶσσα, φθεγ-γομένη ἔνδοξε, ὥσπερ θεόφθογγος σάλπιγξ, ἤχησε τῆς εὐσεβείας τὰ μεγαλεῖα, λύσασα, τῶν παρανόμων τὰς μυθουργίας· διὰ τοῦτο τῷ Κυρίῳ, ὡλοκαυτώθης Μάρτυς Γεώργιε.

                                                                         Μεγαλυνάριον.

          Τὸν νέον ὁπλίτην τοῦ Ἰησοῦ, τὸν σοφίᾳ λόγων, κατά-πλήξαντα τὸν ἐχθρόν, καὶ προσενεχθέντα, Κυρίῳ ὡς θυσίαν, Γεώργιον συμφώνως ἀνευφημήσωμεν.

---

[1] «Συναξαριστής Νεομαρτύρων» οπ. π. σελ 286. Πρβλ. Αναφορά του ονόματος του Αγίου στον  Παΐσιο Χιλανδαρινό ‘’ Σλαβοβουλγαρικη Ιστορία’’ Εκδ. αφοι Κυριακίδη, 2003 σελ. 166.

[2]  Κωνσταντίνου Γ. Νιχωρίτη, Καθηγητού Πανεπιστημίου, ‘’Η επίδραση του Αγίου Όρους στον πνευματικό βίο των Σλάβων’’, Εκδ. ‘’Σταμούλη’’ 2004, σελ. 141. 

[3]   Ι. Περαντώνη οπ. π. σελ 98.

[4]   Χρυσοστόμου Παπαδόπουλου οπ. π. σελ. 11.

[5] «Μέγας Συναξαριστής» οπ. π. σελ. 286.

[6]   Ι. Περαντώνη οπ. π. σελ. 98.

[7] «Συναξαριστής Νεομαρτύρων» οπ.π. σελ. 286.

[8] «Συναξαριστής Νεομαρτύρων» οπ.π. σελ. 287.

[9]   Ι. Περαντώνη οπ. π. σελ. 98.

[10] «Συναξαριστής Νεομαρτύρων» οπ. π. σελ. 288.

[11]    Ι. Περαντώνη οπ.π. σελ. 98.

[12] «Συναξαριστής Νεομαρτύρων» οπ. π. σελ. 289.

[13]    Ι. Περαντώνη οπ. π. σελ. 98.

[14]   Αναλυτικά βλ. «Συναξαριστή Νεομαρτύρων» οπ. π. σελ. 289 - 290.

[15] «Συναξαριστής Νεομαρτύρων» οπ. π. σελ. 290.

[16]    Ι. Περαντώνης οπ. π. σελ. 98.

[17] «Συναξαριστής Νεομαρτύρων» οπ. π. σελ. 290.

[18]    Ομοίως  οπ. π. σελ. 292.

[19]    Ομοίως οπ. π. σελ. 292.

[20]    Ι. Περαντώνη οπ. π. σελ. 99.

[21] «Συναξαριστής Νεομαρτύρων» οπ. π. σελ. 292 - 293.

[22]    Ομοίως  οπ. π. σελ. 293.

[23] «Συναξαριστής Νεομαρτύρων» οπ. π. σελ. 294.

[24]   Ομοίως  οπ. π. σελ. 295.

[25]   Λεπτ. βλ. «Συναξαριστής Νεομαρτύρων» οπ. π. σελ. 296.

[26]   Δημητρίου  Γόνη οπ. π. σελ.111.

[27]   Μιλά ο πρώτος βιογράφος του Νεομάρτυρα, ο Ιερεύς Πέτρος.

[28] Ασημίνας Δεδούση, ‘’Ματωμένα Στεφάνια’’ Εκδ. Χριστιανικής Ενώσεως ‘’Η Ελπίς’’ Αθήναι 1998, σελ. 11.

[29] Στο έργο του Καθηγητού Αντωνίου Μάρκου, ’’Το Βουλγαρικό Αγιολόγιο’’ (σελ. 23), υπάρχει η εξής αξιοσημείωτη πληροφορία, την οποία και μεταφέρουμε: ’’Κατά  τό  ἐτήσιο  ἡμερολόγιο  τῆς  Ἀδελφότητος  τοῦ  ἁγ. Γερμανοῦ  τῆς  Ἀλάσκας, τό  Λείψανό  του  παρέ-μεινε  ἀδιάφθορο»  (τόμος 2002, εἰδικό  ἀφιέρωμα  στούς  Ἁγίους  τῆς  Βουλγαρίας). Γιά  τήν  τύχη  τοῦ  Λειψάνου  του  δέν  ὑπάρχουν  πληροφορίες.

[30] «Συναξαριστής Νεομαρτύρων», οπ. π. σελ. 298.