Ιεροί Ναοί, Αγίου Γεωργίου και Αποστόλου Θωμά- Παλαιοχωρίου.

Ιερός Ναός Προφήτου Ηλιού Παλαιοχωρίου*

Η ιστορία ανεγέρσεως του Ιερού Ναού Προφήτη Ηλία Παλαιοχωρίου, του Δήμου Παγγαίου, ανάγεται περίπου στις αρχές του 1700 μ. Χ., στην  ίδια τοποθεσία όπου προϋπήρχε μικρός απέριττος ομώνυμος ναΐσκος, 3 Χ 3 μέτρων, του οποίου η χρονολογική ανοικοδόμηση χάνεται μέσα στους αιώνες.

Ο ναός βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο του Παλαιοχωρίου. Αυτό μάλιστα προξενεί απορία, γιατί ως γνωστόν ο Προφήτης Ηλίας είναι ο κατ’ εξοχήν άγιος του βουνού και σύμφωνα με την παράδοση οι χριστιανοί οικοδομούν ναούς προς τιμή του πάνω στα βουνά, σε αρκετή απόσταση από τους οικισμούς τους.

Όντως, λοιπόν, την εποχή εκείνη της πρώτο ανεγέρσεώς του, ο ναός βρίσκονταν ψηλά, μέσα στο καστανόδασος, ενώ ο τότε οικισμός, στην πεδιάδα του όρους Παγγαίου, εκεί όπου σήμερα διαπερνά η Εθνική οδός Ελευθερουπόλεως -  Σερρών, στην συγκεκριμένη τοποθεσία, όπου και το τοπωνύμιο «Παλιόχωρα» υπενθυμίζει μέχρι και στις ημέρες μας την ύπαρξη του παλαιού χωριού.

 Ο ναΐσκος, αρχικά λειτουργούσε υπό την μορφή Εξωκλησιού, ενώ αργότερα, όταν οι κάτοικοι της «Παλιόχωρας» μετεγκαταστάθηκαν  - αρχικά μόνο εννέα οικογένειες – στην σημερινή τοποθεσία του Παλαιοχωρίου, ο ναός ολίγον ανακαινίζεται και αποτελεί τον Ενοριακό τόπο προσευχής. Με την πάροδο του χρόνου, ακόμη περισσότεροι χριστιανοί συγκεντρώθηκαν στην περιοχή με αποτέλεσμα ο λατρευτικός χώρος του να μην επαρκεί. Αποτέλεσμα ήταν να ληφθεί, το έτος 1831, η απόφαση ανεγέρσεως νέου Ενοριακού ναού που αποπερατώθηκε το 1835 προς τιμή του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου, οπότε ο Προφήτης Ηλίας μετατράπηκε σε Κοιμητηριακός ναός, ανακαινιζόμενος και πάλι, αφού οι χριστιανοί προέκτειναν δυτικώς τον ναό, ιδρύοντας το Οστεοφυλάκιο.  Και αυτό μέχρι το έτος 1945, όπου το κοιμητήριο, ως τόπος ταφής των χριστιανών μεταφέρεται σε άλλη τοποθεσία του οικισμού, με αποτέλεσμα ο ναός να συνεχίζει την χριστιανική διακονία του ως Παρεκκλήσιο της Ενορίας.

Σταθμός στην ιστορία του, αποτελεί η απόφαση του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου Παλαιοχωρίου, να προβεί το έτος 2006, με τις ευλογίες του Σεβ. Μητροπολίτου Ελευθερουπόλεως κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ και την 15/13-12-2006 άδεια του Μητροπολιτικού Συμβουλίου, στην εκ βάθρων αναπαλαίωσή του, καθώς επίσης στην αναμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του, δίνοντάς τους μια ξεχωριστή παραδοσιακή ομορφιά και λαμπρότητα.

Ο ναός είναι οικοδομημένος, με εμφανή την πέτρα του εσωτερικά και εξωτερικά, ρυθμού Βασιλικής, με σύγχρονο σκαλιστό ξυλόγλυπτο τέμπλο, έργο 2008, που φέρει όμως τις παλαιές εικόνες. Το τέμπλο χωρίζει το Ιερό Βήμα από τον Κυρίως, μονόχωρο και ευρύχωρο, ναό. Το μήκος του ναού είναι 16 μ. και το πλάτος του 5 μ.  Η στέγη του είναι με σχιστόλιθο, έχοντας δύο κλίσεις από το κέντρο της προς τις δύο πλευρές. Έχει δύο εισόδους, την κύρια και μία δεύτερη, στην βόρεια πλευρά.

Στον προαύλιο χώρο του υφίσταται το πέτρινο καμπαναριό (έργο 2012), το Παρεκκλήσιο της Αγίας Καλλιόπης (έργο 2008), οι τάφοι των μακαριστών ιερέων: π. Αποστόλου Γ. Κόμνιου (1850-1930), π. Γεωργίου Ι. Βαλσαμάκη (1882-1947), π. Παράσχου Τασιούδη (1890-1965), π. Βασιλείου Χατζηγεωργίου (1923-2001) καθώς και το Πνευματικό Κέντρο (έργο 1996-1999), στο οποίο λαμβάνουν χώρα διάφορες εκκλησιαστικές ή άλλες εκδηλώσεις, καθώς και τα μαθήματα του Ενοριακού Κατηχητικού Σχολείου, της Συνάξεως Νεολαίας και της Συνάξεως Ανδρών «Φίλοι του Αγίου Όρους» Παλαιοχωρίου. Επίσης, υπάρχει ένας ακόμη βοηθητικός χώρος (έργο 1986), ο οποίος συμβάλλει άμεσα στην επιτυχέστερη ετοιμασία του κουρμπανιού, αλλά και στην γενικότερη, καλή οργάνωση του λαϊκού πανηγυριού, με παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια, που διοργανώνονται κάθε χρόνο στην πανήγυρη του ναού, στις 19 και 20 Ιουλίου. Στον προαύλιο χώρο, επίσης, κορυφώνεται και το μοναδικό Πανελλαδικός νεανικό τοπικό έθιμο «τα τσάνια», που πραγματοποιείται την Κυριακή πριν από την ημέρα της εορτής του Προφήτη Ηλία.

Τέλος, άξιο επισημάνσεως είναι το γεγονός της μεγάλης ευλάβειας των Παλαιοχωρινών προς τον Προφήτη Ηλία και της ιστορικής-ιερής εικόνας του, που έχει για όλους τους προσκυνητές του ναού του, μεγάλη σωτηριολογική και παιδαγωγική σημασία. Πραγματικά, είναι ελκυστική και καθηλώνει τον προσκυνητή, που πιστεύει στην δύναμή της. Συχνά, και με τη Χάρη του Θεού και του Προφήτη Ηλία θαυματουργεί, άλλοτε με ιάσεις αρρώστων και δαιμονισμένων, άλλοτε με γενικότερες ενέργειες στους παλαιότερους καιρούς της Τουρκοκρατίας, των πολέμων, επιδημιών, Θεομηνιών κ.λπ.

 Πολλοί χριστιανοί διηγούνται, μέσα στις αναρίθμητες εμπειρίες τους, ότι μια χρονιά παλαιότερα που τελούνταν Αγρυπνία, άκουσαν ή είδαν τα μεσάνυκτα τον ήχο ή το κάρο του αγίου να τρίζει στο λιθόστρωτο και στα νεότερα χρόνια, κάποιος νέος ανέφερε ότι βράδυ είδε ουράνιο φως να πλημυρίζει το εσωτερικό του ναού, ευσεβής κυρία είδε τον σταυρό της σκεπής να λάμπει από Θείο φως, και άλλοι πιστοί, να βλέπουν ιερέα να θυμιάζει γύρω από τον ναό, να αισθάνονται εντός του ναού να φυσά αέρας, να ακούνε κατά την ώρα της ακολουθίας των Χαιρετισμών του Προφήτη Ηλία να βρέχει και να βροντά, ενώ ο καιρός να ’ναι καθαρός, να ασπάζονται την εικόνα του και να την νιώθουν να καίει  κ. α.   

Τέλος, πολλοί είναι εκείνοι που αναφερόμενοι στον Προφήτη Ηλία, λένε ότι «είναι ζωντανός άγιος», διότι βλέπουν την συνεχή ευλογία του στην ζωή και τα έργα τους, και γίνονται προσκυνητές του ναού του, παρακαλώντας ταπεινώς να γίνει μεσίτης τους, να τους πλαισιώνει στην συνομιλία τους διά της προσευχή τους με το Θεό ή να μεταφέρει με την καταξιωμένη παρρησία του στον Κύριο τα αιτήματα-προβλήματά τους, πνευματικά και υλικά, για ίαση ψυχών και σωμάτων, για κάθε θλίψη και ανάγκη, για φωτισμό, μετάνοια και ενίσχυση, για την προκοπή του βίου και της Πίστεως, για τους ξενιτεμένους, στρατεύσιμους και την νεότητα.             

 

*Πρωτ. Θεοχάρη Καλπάκογλου, «ΑΜΒΩΝ ΠΑΓΓΑΙΟΥ» Περιοδικό Ι. Μ. Ελευθερουπόλεως , Έτος 4, τ. 22, ΙΟΥΛΙΟΥ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, σ. 10-11.