.jpg)
Πάντα η ανδρεία και ο έρωτας των
Αγίων Μαρτύρων για τον Χριστό υπήρξε αξιοθαύμαστη και αποτελεί παράδειγμα για
όλους τους πιστούς [1].
Ένας τέτοιος γενναίος άνδρας, με ζήλο και ανδρεία, γεμάτος πίστη προς τον
Χριστό και άξιος θαυμασμού και επαίνων, είναι και ο Οσιομάρτυρας Ονού-φριος[2],
ο οποίος με μεγάλη παρρησία όρμησε στο μαρτύριο και με το αίμα του υπέγραψε την
‘’πεπερρησιασμένην της θείας του
Πίστεως και με τον υπέρ Χριστού Θάνατον,
την προς αυτόν αγάπην θαυμασίως επέδειξε’’[3]. Ο Ονούφριος,
το κοσμικό όνομα του οποίου ήταν Ματθαίος, γεννήθηκε σε μία πόλη του Μεγάλου
Τυρνόβου η οποία ονομάζεται Γκάμπροβο, από γονείς πλούσιους και ευσεβείς
Χριστιανούς, τον Δέτζιο και την Άννα.
Ο πατέρας του, πριν πεθάνει, έγινε
μοναχός και ονομάσθηκε Δανιήλ[4].
Οι ευκατάστατοι γονείς του τον μεγάλωσαν κατά το Χριστιανικό πρότυπο και με
μεγάλη ευσέβεια. Σε ηλικία 8 ετών και έχοντας διαπράξει κάποια αταξία, οι
γονείς του τον έδειραν και εκείνος θυμωμένος, μπροστά σε Τούρκους, τους είπε
ότι θα Τουρκέ-ψει[5].
Και οι γονείς του με πολύ μεγάλη δυσκολία τον προστάτεψαν, ώστε να μην τον
πιάσουν αμέσως οι παριστάμενοι Τούρκοι και του κάνουν περιτομή! Έτσι παρέμεινε
Χριστιανός και δεν ομολόγησε την αντίχριστη θρησκεία ούτε έκανε περιτομή[6].
Σε ηλικία που
μπορούσε πλέον να αποφασίσει, αναχώρησε από την πατρίδα του για το Άγιο Όρος,
όπου και έμεινε στο Σερβικό Μοναστήρι, την Μονή Χιλανδαρίου, και αφού έμεινε
για αρκετά χρόνια εκεί, κρίθηκε άξιος της Ιεροσύνης και χειροτονήθηκε Διάκονος
με το όνομα Μανασσής[7].
Και όπως λένε οι Άγιοι Πατέρες, όσο
προκόβει ο άνθρωπος στην αρετή, τόσο ταπεινώνεται και μετανοεί ακόμα και για τα
μικρά αμαρτήματα του, τα οποία θεωρεί μεγάλα. Έτσι και ο Μανασσής, προοδεύοντας
στην αρετή και εξετάζοντας τις πράξεις του και την άρνηση του, έστω και δια
λόγου, της πίστης του, είχε πάντα μέσα του τον φόβο μήπως δεν είναι ικανή η
μετάνοια του, εξαιτίας της παιδικής του άρνησης και τον αρνηθεί ο Χριστός
μπροστά στον Ουράνιο Πατέρα.
Οι λογισμοί
του όμως ποτέ δεν τον εγκατέλειπαν και μέσα του μεγάλωνε ο πόθος να μαρτυρήσει
για τον Χριστό. Έκρινε τότε σωστό να πάρει πνευματική συμβουλή, την οποία και
ακολούθησε, κατά την οποία έπρεπε να σκεφθεί σωστά και να μην ορμήσει
ασυλλόγιστα σε τέτοιο φοβερό αγώνα[8].
Αλλά όταν είδε τα μαρτύρια του Οσιομάρτυρα Ιγνατίου[9],
του Οσιομάρτυρα Ευθυμίου και του Οσιομάρτυρα Ακακίου, ο πόθος του για μαρτυρική
θυσία μεγάλωσε[10].
Χωρίς λοιπόν,
να ανακοινώσει το σκοπό του στους άλλους, πήγε στην Ιερά Σκήτη του Τιμίου
Προδρόμου[11],
όπου διέμενε ο Πνευματικός των τριών προαναφερθέντων Μαρτύρων, ο σεβασμιώτατος
Νικηφόρος και του ζήτησε να τον δεχθεί και να τον προετοιμάσει, όπως έκανε και
με τους τρείς προαναφερθέντες Νεομάρτυρες[12].
Ο Πνευματικός του είπε: ‘’Σε δέχομαι,
πλήν πρώτον σοι λέγω, ότι άλλος τις να μη έχη είδησιν από τους έξωθεν. Δεύτερον
δε, ότι τοιαύτην δοκιμήν και ετοιμασίαν πρέπει να κάμεις, ώστε προ του
μαρτυρίου να αγωνισθείς, ωσάν να είσαι εις τα βάσανα του μαρτυρίου και αν
στέργης τοιουτοτρόπως σε δέχομαι’’[13].
Ο μακάριος
απάντησε ‘’στέργω’’ και αναχώρησε για
το κελλί του, όπου τακτοποίησε τα πράγματα του με τάξη, μοίρασε τα χρήματα του
για ελεημοσύνη και έδωσε ένα ικανοποιητικό ποσό χρημάτων στο μοναστήρι, όπου
ζούσε ο κατά σάρκα πατέρας του, για τα τροφεία του. Και αφού είπε σε όλους, ότι
πηγαίνει στα Ιεροσόλυμα για να προσκυνήσει τους Αγίους Τόπους, πήγε στον
Πνευματικό Νικηφόρο, ο οποίος τον δέχθηκε, τον έβαλε σε ένα παράμερο κελί και
του έδωσε εντολές για το πώς να διάγει την ζωή του και πώς να αγωνίζεται. Του
έστειλε και έναν αδελφό για την φροντίδα του, με εντολή να μην επικοινωνήσουν
με κανέναν[14].
Κλεισμένος
μέσα σε εκείνο το αγωνιστήριο ο
Μανασσής, άρχισε τον πνευματικό του αγώνα με συνεχείς προσευχές, αυστηρή
νηστεία, γονυκλισίες και αγρυπνίες[15].
Αφού δοκιμά-σθηκε για τέσσερις μήνες και ‘’ εξήφθη
εις αυτόν η φλόξ της του Χριστού αγάπης και ο πόθος του μαρτυρίου’’[16],
έλαβε το Μεγάλο και Αγγελικό σχήμα, μετονομασθείς από Μανασσής σε Ονούφριο, όνομα το οποίο τον συνόδευσε
μέχρι και τον μαρτυρικό θάνατο του.
Μετά, με την
ευχή του Πνευματικού Νικηφόρου και των υπολοίπων αδελφών της Σκήτης, μαζί με
έναν συνοδοιπόρο, τον Γρηγόριο τον Πελλοπονήσιο[17],
πήγε στη Χίο[18]
και έμεινε στο μέρος που τους είχαν συστήσει σεβάσμιοι Πατέρες από το Άγιον
Όρος[19].
Εκεί έμειναν για εφτά μέρες με ησυχία, προσευχή, νηστεία και μετάληψη των
Αχράντων Μυστηρίων.
Ένα βράδυ,
καθώς τον είχε πάρει ελαφρύς ύπνος, είδε ένα τάγμα Αρχιερέων και
Ιερέων και ένα τάγμα στρατιωτών, να τον καλούν να πάει εμπρός στον
Βασιλιά. Τρομαγμένος, αλλά γεμάτος πίστη, εμφανίσθηκε ενώπιον του Βασιλέως, ο
οποίος του έδειξε έναν λαμπρό τόπο και του είπε πως αυτός ο τόπος ήταν έτοιμος
να τον δεχθεί. Εκείνη την ώρα ο Ονούφριος
ξύπνησε και αισθάνθηκε μέσα του την Χάρη του Θεού και την θεία ενέργεια. Την
επομένη όμως νύχτα αισθάνθηκε την απουσία της ζέσης της Θείας Χάριτος και
τρομαγμένος απευθύνθηκε στον Γρηγόριο:
‘’Πάτερ, το πύρ εσβέσθη και δεν καίει εν τη καρδία μου. Ώ τι έπαθον ο άθλιος’’.
Και ο Γρηγόριος, αποκρινόμενος στους οδυρμούς του, του απάντησε: ‘’Ερωτάς τι έπαθες; Υπερηφανεύθεις και δια
τούτο έλειψεν η χάρις του Θεού από σου.
Θέλεις γίνει παίγνιον των δαιμόνων και λύπη των Αγίων Αγγέλων και αισχύνη των
ανθρώπων. Αλλοίμονον εις εμέ τον ταλαίπωρον ! Κρίμα εις τους κόπους μου και εις
τας καλάς ελπίδας των αδελφών, οίτινες αντί να σε ακούσωσι Νέον Μάρτυρα,
μέλλουν να σε ακούσουν εκ δευτέρου αντίχριστον. Δεν έρχεσαι ταλαίπωρε εις
εαυτόν;’’
Ο Ονούφριος
έπεσε στα πόδια του Γέροντα και ζήτησε συγχώρεση, έκλαιγε απαρηγόρητα και
προσευχόταν συνέχεια. Και όταν αισθάνθηκε ξανά την Χάρη του Θεού να τον
επισκιάζει, ο Γρηγόριος σαν έμπειρος που ήταν, ’’ως αλείπτης γενόμενος τεσσάρων Οσιομαρτύρων’’[20],
τον διέταξε να ασπασθεί τα πόδια όλων των παρευρισκομένων αδελφών, να ζητήσει
την ευχή τους και να έχει απόλυτη ταπείνωση μέσα του. Και μπορεί η στάση του
Γρηγορίου να ήταν αυστηρή και σκληρή, ήθελε όμως να προστατεύσει τον Ονούφριο
από οποιαδήποτε σατανική παραπλάνηση ξανά. Έτσι ο Ονούφριος κλείστηκε στην
εκκλησία της συνοικίας και μπροστά στις εικόνες έκλαιγε και προσευχόταν, ενώ
ανά διαστήματα έβγαζε κραυγές πόνου. Ο
Γρηγόριος, αν και γνώριζε ότι η μετάνοια του ήταν αληθινή, με την αυστηρότητα
του πήγε και είπε στον Ονούφριο:
‘’Άκουσον του Κυρίου λέγοντος. Μη γνώτω η αριστερά σου τι ποιεί η δεξιά σου.
Διατί λοιπόν συ κενόδοξε και υπερή-φανε, κράζεις εις την προσευχήν σου, ουχί δι
άλλο τι βέβαια, ειμή δια να σε επαινέσουν πως είσαι ευκατάνυκτος; Έχασες λοιπόν
πάλιν τον κόπον σου ταλαίπωρε , σε ηπάτησε το πνεύμα της υπερηφανείας’’[21].
Ο Ονούφριος
συντετριμμένος και καταβεβλημένος, έπεσε κάτω και έκλαιγε ζητώντας συγχώρεση.
Μέσα από αυτά τα μαρτύρια και τις συμβουλές του γέροντα, κατάφερε να νικήσει
τις ραδιουργίες του Σατανά. Έτσι, ημέρα Πέμπτη, όπως ο Χριστός προσέφερε το
σώμα και το αίμα Του στο Μυστικό Δείπνο, ο Ονούφριος, προετοιμάσθηκε για το
επερχόμενο μαρτύριο. Στη συνέχεια ο Γρηγόριος του ξύρισε τα γένια και τα μαλλιά
και άλειψε σταυροειδώς τα σημεία του σώματος του που είχαν σφραγισθεί κατά το Μυστήριο του Χρίσματος, όταν βαπτίσθηκε
παιδί, με αγιασμένο λάδι από τις
κανδύλες των Αγίων της Εκκλησίας,
Μετά από αυτά,
κοινώνησε των Αχράντων Μυστηρίων, από το προηγιασμένο Σώμα και Αίμα Του Χριστού
που φυλάσσεται πάντα στο Άγιο Βήμα, από τον εφημέριο της εκκλησίας[22],
ασπάστηκε λαμβάνοντας ευλογία και χάρη άγια Λείψανα που υπήρχαν εκεί, μεταξύ
των οποίων και Νεομα-ρτύρων και αφού τον σταύρωσε ο Ιερέας, ντύθηκε σαν Τούρκος
και παρουσιάστηκε ενώπιον του Καδή. Ο Καδής τον κοίταξε με απορία και τον
ρώτησε για ποιό λόγο επιθυμούσε να τον συναντήσει. Τότε ο Ονούφριος του
εξιστόρησε την ζωή του, την άρνηση της πίστης του όταν ήταν μικρός, τον
παρολίγον εξισλαμισμό του, την βαθιά και πικρή μετάνοια του και τον σκληρό
αγώνα που έκανε για να σωθεί. Και καθώς τα έλεγε αυτά, πέταξε το πράσινο σαρίκι
το οποίο φορούσε. Ο Καδής και οι υπόλοιποι μόλις τον είδαν να πετά το σαρίκι
έμειναν άφωνοι και κάποιος ζηλωτής της θρησκείας των Μουσουλμάνων, του είπε να
σηκώσει από το πάτωμα και να φορέσει αμέσως αυτό το ‘’άγιο’’ πράγμα.
Με τα λόγια αυτά
ο Ονούφριος βρήκε την ευκαιρία να μιλήσει κατά του Μωάμεθ. Και είπε τόσο σκληρά
λόγια τα οποία - όπως είπε ο Καδής σε έναν Χριστιανό που
υπηρετούσε στό σπίτι του[23]
- κανένα στόμα δεν μπορεί να τα πει και κανένα αυτί να τα ακούσει. Όλοι
εξεπλάγησαν από όσα άκουσαν και διέταξαν αμέσως να μπει στη φυλακή. Και άρχισαν
να τον κτυπούν και να τον βασανίζουν, μέχρι που ήρθε ένας αστυνόμος με τέσσερις
κλητήρες και τον πήγαν στη φυλακή του Μουσελίμη.
Μέσα στη
φυλακή τα βασανιστήρια συνεχίστηκαν και οι υπόλοιποι Χριστιανοί που
παρευρίσκονταν εκεί ρωτούσαν τον Μάρτυρα από πού είναι και γιατί είχε πάει
εκεί. Ο Ονούφριος ωστόσο δεν θέλησε να τους αποκαλύψει το μοναχικό του όνομα
και δήλωσε πως ονομάζεται Ματθαίος (το βαπτιστικό του όνομα) και πως κατάγεται
από το Τύρνοβο, μη θέλοντας να αποκαλύψει πως ήταν μοναχός, ώστε να μην ρωτηθεί
από ποιο μοναστήρι ήταν και πως είχε βρεθεί στην Χίο.
Οι Αγάδες στο μεταξύ, μόλις βγήκαν από το Τζαμί, μετά
από μια σύντομη συνομιλία με κάποιον
εξόριστο Πασά που ήταν εκεί, αποφάσισαν την θανάτωση του Ονουφρίου. Τον έφεραν
λοιπόν αμέσως μπροστά τους και του ζήτησαν για τελευταία φορά να αλλάξει γνώμη
για όσα είχε πει. Βλέποντας όμως πως ήταν αμετακίνητος σε αυτά που είχε πει
προηγουμένως, διέταξαν τον αποκεφαλισμό του και το σώμα να ριφθεί στη θάλασσα,
μαζί με το χώμα που θα είχε ποτιστεί από το αίμα του, ώστε οι παριστάμενοι
Χριστιανοί να μην μπορέσουν να πάρουν τίποτα από το σώμα του Μάρτυρα.
Με ραπίσματα
- λοπόν - τον οδήγησαν λίγο παρακάτω και
τον διέταξαν να γονατίσει. Εκείνος όμως προχώρησε λίγο περισσότερο, στο σημείο
που είχε αποκεφαλιστή ο Νεομάρτυ-ρας Μάρκος[24]
(είχε μάθει ποιό ήταν το σημείο αυτό και
επιθυμούσε και αυτός να μαρτυρήσει στο ίδιο μέρος[25]) και εκεί γονάτισε. Οι βασανιστές του τον
σκότωσαν βάζοντας το μαχαίρι στο λαιμό του έως τρία με τέσσερα δάχτυλα! Ήταν 4
Ιανουαρίου του 1818, ημέρα Παρασκευή και ώρα τρείς το μεσημέρι και ο Ονούφριος
ήταν 32 ετών. Το Λείψανο του Ιερομάρτυρα ρίχτηκε στη θάλασσα μαζί με το
ματωμένο χώμα. Έτσι ολοκλήρωσε το επίγειο βίο του ο ένδοξος του Χριστού
Μάρτυρας Ονούφριος, του οποίου το μαρτυρικό Λείψανο δεν γνωρίζουμε τι απέγινε
τελικά και με το μαρτύριο του για τον Χριστό και το δοξασμένο τέλος του[26],
αποτελεί παράδειγμα προς όλους τους Χριστιανούς και γίνεται φάρος της
Χριστια-νικής πίστης μέσα στο ταξίδι των αιώνων.
Το Μαρτύριο
του Αγίου, μαζί με την
Ακολουθία του, συνέγραψε
Ονούφριος ο Ιβηρίτης (εκδόθηκαν στην Αθήνα το 1862[27]).
Ολοκληρώνοντας
τον Βίο του Νεομάρτυρα Ονουφρίου από το Γκάμπροβο, παραθέτουμε τις
νουθεσίες του προς
τους υποψηφίους Μάρτυρες:
‘’….Όποιος εκ των αδελφών επιθυμεί να αρχίσει
αυτό το θεϊκό έργο (της ετοιμασίας του μαρτυρίου), να τρώει 70 δράμια την ημέρα
ψωμί και εάν δεν χορταίνει να τρώει ένα τέταρτο ψωμιού της καλύβης, το οποίο
είναι μιας οκάς. Ένα ψωμί και περισσότερο και να καταλύει ξηρά τροφή ή φαγητό,
το οποίο θα του προσφέρει ο Γέροντας και να καταλύει φασόλια στο μούσκιο με
ψωμί, εάν θέλει να είναι υγιής και να είναι ελαφρύς ο κανόνας του. Στην τράπεζα
να τρώει ή να πίνει, εκτός τραπέζης να μην δοκιμάζει τίποτα, εάν θέλει να
παρέλθει ήρεμα και να τελειώσει καλώς. Έχει μεγάλη ωφέλεια κανείς, όταν εσθίει
να μην πίνει νερό κατά την διάρκεια του φαγητού. Κατά τις ημέρες του
Σαββατοκύριακου, να μην τρώγει ότι επιθυμεί,
αλλά ότι σου προσφέρουν να τρώς με ευχαρίστηση. Οίνο και έλαιο δεν
κατέλυσα. Μεγάλες μετάνοιες να κάνει 2.000 και εάν αδυνατεί να κάνει 1.500 και
μικρές 3.000, δηλαδή διπλάσιες. Αναφορικά με τα αναγνώσματα και την προσευχή
όπως ανέφερα πιο πάνω. Εγώ τόσα έπραξα, αλλά εάν επιθυμεί ας διαβάζει
περισσότερα, ανάλογα με τις δυνάμεις του. Το αυτό και για την άσκηση, όσο
περισσότερο ασκείται, τούτο και το όφελος και όλα αυτά να επιτελούνται σύμφωνα
με την διάκριση του Γέροντος του, χωρίς την άδεια (ευλογία) του οποίου να μην
δοκιμάσει να επιτελέσει τίποτα, ούτε κακό, ούτε καλό, διότι θα εκπέσει και να
μην αποκρύπτει από τον Γέροντα του και τον πιο μικρό (λεπτό) λογισμό και κάθε
βράδυ να τους εξομολογείται και τι λέγω κάθε βράδυ, κάθε ώρα καλύτερα να
εξομολογείται και έτσι θα βρει ψυχική γαλήνη’’[28]
Ακολουθίες του
Οσιομάρτυρος Ονουφρίου υπάρχουν δύο, ψαλλόμενες την 4ην Ιανουαρίου.
Η μία - όπως αναφέρθηκε προηγουμένως - είναι ποίημα Ονουφρίου του Ιβηρίτου («Ακολουθία και Μαρτύριον ….», Αθήναι
1862) και η δεύτερη Ιακώβου του Αγιορείτου («Χιακόν Λειμωνάριον», Αθήναι 1930 και 1968)[29]. *
*Από το βιβλίο του π. Θωμά Ανδρέου '' Οι Νεομάρτυρες της Βουλγαρίας'', Εκδ. Οίκος Κυριακίδη - Θεσσαλονίκη, 2012, σελ.188
[1] «Συναξαριστής
Νεομαρτύρων» οπ. π. σελ. 215.
[2]
Ομοίως οπ. π. σελ. 216. Πρβλ. Ι. Περαντώνη οπ.π. Τόμος Γ’ σελ. 409, «Μέγας
Συναξαριστής» Βίκτωρος Ματθαίου, οπ. π
Τόμος 1ος, σελ.
95.
[3] Ομοίως οπ. π. σελ. 217.
[4]
Μοναχού Μωϋσέως Αγιορείτου, ‘’Οι Άγιοι
του Αγίου Όρους’’, Θεσσαλονίκη 2008,
σελ, 563.
[5] Ι. Περαντώνη οπ. π. σελ. 409.
[6]
«Συναξαριστής Νεομαρτύρων» οπ. π.
σελ. 217.
[7] Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου οπ. π. σελ. 563.
[8] Βίκτωρος Ματθαίου, Τόμος 1ος οπ
.π. σελ. 100.
[9]
Πρόκειται περί του Ιγνατίου από την
Στάρα Ζαγόρα που παρουσιάζουμε προηγου-μένως.
[10] «Συναξαριστής
Νεομαρτύρων» οπ. π. σελ. 218.
[11]
Πρόκειται περί της ιστορικής Ιβηρίτικης Σκήτης του Τιμίου Προδρόμου, η οποία
γίνεται κέντρο ‘’Αλείψεως’’
Νεομαρτύρων. Στην Ιερά Καλύβη του Αγίου Νικολάου της Σκήτης αυτής, προετοιμάσθηκαν οι Νεομάρτυρες
Ιγνάτιος, Ευθύμιος και Ακάκιος, οι οποίοι και ενταφιάσθηκαν εκεί και λίγο
αργότερα και ο Ονούφριος, ο οποίος παρακινήθηκε από το παράδειγμα του μαρτυρίου
των τριών πρώτων Νεομαρτύρων. Μάλιστα ο Καθηγητής Κ. Νιχωρίτης αναφέρει κάτι
ιδιαίτερα σημαντικό. Το 1818, ο τότε Ιεροδιάκονος Μανασσής, δηλαδή ο
Νεομάρτυρας Ονούφριος, το έτος δηλαδή κατά το οποίο και μαρτύρησε, παραγγέλλει
μια εικόνα ( είναι η εικόνα αριθμός 31) με δικά του έξοδα, των τριών
Νεομαρτύρων της αυτής καλύβης Ιγνατίου, Ευθυμίου και Ακακίου, στο ζωγράφο
Δοσίθεο από το Ιππέκιον (Πέτς) της Σερβίας. Το
κείμενο πάνω στην εικόνα είναι γραμμένο και στην Ελληνική και την
Σλαβική γλώσσα και αναφέρει τα εξής: ’’Ιστορουμένης
της σεβασμίας ταύτης εικόνος δι’ εξόδων του εν Ιεροδιακόνοις κυρίου Μανασσή από
Γκάμπροβον , μετωνομασθέντος Ονούφριος, εμαρτύρησεν εις Χίον ο αυτός δια ξίφους
τω αωιη (1818) Ιανουαρίου Δ’ και κατά την διορίαν του ανετέθη εν τω σεπτώ
μαρτυρίω των αυτών αγίων τριών Οσιομαρτύρων’’. Η εικόνα αυτή είναι ένα
μικρό αριστούργημα με σκηνές από το μαρτύριο των Νεομαρτύρων αυτών. Στην ίδια
Σκήτη επίσης έργο του ιδίου ζωγράφου είναι και μία εικόνα του Νεομάρτυρος
Ονουφρίου που τον εικονίζει κατά το ήμιση, με μοναχικό ένδυμα, να κρατά στο
δεξί του χέρι ένα ναό και στο αριστερό του Σταυρό. Ο Ονούφριος είχε προσωπική
γνωριμία με τον Σέρβο ζωγράφο και η φιλοτέχνηση της ιερής του εικόνας είναι σαν
πορτρέτο. Η τεχνοτροπία των δύο έργων είναι Αγιορείτικη με έντονα Δυτικά στοιχεία
(Βλ. Κων/νου Γ. Νιχωρίτη ‘’Η επίδραση
του Αγίου Όρους στον πνευματικό βίο των Σλάβων’’, εκδ. Σταμούλη 2004, σελ.
113).
[12]
Στη Σκήτη του Τιμίου Προδρόμου και συγκεκριμένα στο Κελλίο του Αγίου Νικολάου
λειτουργεί ένα ιδιόμορφο ‘’εργαστήρι’’
Νεομαρτύρων, στο οποίο προσέρχονταν όσοι είχαν αλλαξοπιστήσει και είχαν πάρει
την απόφαση σταθερή μέσα τους να μαρτυρήσουν. Αφορά μια ομάδα συνασκητών και
συναθλητών Νεομαρτύρων ‘’παραδελφών’’,
που είχαν τον ίδιο Γέροντα, τον Νικηφόρο, τον ίδιο καθοδηγητή, τον Ακάκιο, τον
ίδιο συνοδό στο μαρτύριο, τον Γρηγόριο, τον ίδιο συντάκτη των αγιολογικών και
υμνολογικών τους κειμένων, τον Ονούφριο Ιβηροσκητιώτη, τον ίδιο εκδότη αυτών
των κειμένων, τον Ακάκιο Ιβηροσκητιώτη και τέλος τον ίδιο ζωγράφο (για τις
εικόνες τους), τον μοναχό Δοσίθεο τον Σέρβο. Βλ. Κων/νου Νιχωρίτη, ‘’Η επίδραση των έργων του Αγίου Νικοδήμου
στους Ορθοδόξους Σλάβους των Βαλκανίων’’, Πρακτικά Α’ Επιστημονικού
Συνεδρίου, ‘’Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, η ζωή και η διδασκαλία του’’,
Τόμος Α’, Έκδοση Ιερού Κοινοβίου Οσίου Νικοδήμου, Γουμένισσα 2006, σελ. 244.
[13]
«Συναξαριστής Νεομαρτύρων» οπ. π.
σελ. 219.
[14] Βίκτωρος
Ματθαίου οπ. π. σελ. 100.
[15] «Συναξαριστής
Νεομαρτύρων» οπ. π. σελ. 219.
[16] Βίκτωρος Ματθαίου οπ. π. σελ.101.
[17]
Είναι ο ίδιος συνοδοιπόρος στο μαρτύριο και των προηγηθέντων τριών Μαρτύρων
(Ιγνατίου, Ευθυμίου και Ακακίου).
[18]
Ο Καθηγητής Κ. Νιχωρίτης, μας πληροφορεί, ότι «στη Σλαβική παραλαγή του βίου του Ονουφρίου αναφέρεται ρητά, ότι
επιθυμία του Αγίου ήταν να μαρτυρήσει στο Τύρνοβο της Βουλγαρίας, αλλά ο
Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε’ του συνέστησε να μαρτυρήσει στη Χίο». Βλ. Κων/νου
Νιχωρίτη, ‘’Η επίδραση του Αγίου Όρους
στον πνευματικό βίο των Σλάβων’’, εκδ. Σταμούλη, 2004, σελ. 114. Σ. Σ Την
εποχή εκείνη ο Οικουμενικός Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε’ (ο οποίος μαρτύρησε και ο
ίδιος με απαγχονισμό στην κεντρική Πύλη του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στο
Φανάρι της Κωνσταντινουπόλεως, την 10ην Απριλίου 1821, δηλ. τρία
χρόνια μετά τον Ονούφριο), εφησύχαζε
στο Άγιο
Όρος γιά εννέα χρόνια, από το 1810 μέχρι τον Δεκέμβριο του
1818, όταν για τρίτη φορά επανεξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης. Ο επίσης
Μάρτυρας της Εκκλησίας και του Γένους Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριος ο
Ε’, φαίνεται να δίνει ευλογία σε
Νεομάρτυρες για το μαρτύριο, όπως στην περίπτωση του Ονουφρίου, αλλά και
στην περίπτωση του Νεομάρτυρα Κωνσταντίνου του εξ’ Αγαρηνών (+ 1819). Βλ «Συναξαριστή Νεομαρτύρων», οπ. π. «Βίος και Μαρτύριον του Αγίου ενδόξου
Νεομάρτυρος Κωνσταντίνου του εξ’ Αγαρηνών», σελ. 584-596. Η επιλογή του
τόπου του μαρτυρίου των Νεομαρτύρων είχε να κάνει με την ταχύτερη διάδοση του
μαρτυρίου στους Χριστιανούς και την τόνωση του φρονήματος τους. Η Χίος την
εποχή εκείνη ήταν ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο. Ήταν φυσικό ένα τέτοιο γεγονός να
γνωστοποιηθεί αστραπιαία σε όλο τον Ορθόδοξο κόσμο.
[19]
«Συναξαριστής Νεομαρτύρων» οπ. π.
σελ. 220.
[20] Βίκτωρος Ματθαίου οπ. π. σελ.103.
[21]
«Συναξαριστής Νεομαρτύρων» οπ. π.
σελ. 222.
[22] Βίκτωρος Ματθαίου οπ. π. σελ.104.
[23] Βίκτωρος Ματθαίου οπ. π. σελ.107.
[24] Πρόκειται γιά
τον Νεομάρτυρα από την Σμύρνη, που αποκεφαλίστηκε στη Χίο, στις 5
Ιουνίου 1801.
[25]
«Συναξαριστής Νεομαρτύρων» οπ. π.
σελ. 225.
[26]
«Συναξαριστής Νεομαρτύρων» οπ. π.
[27] Ι. Περαντώνη οπ. π. σελ. 410.
[28] Κων.
Νιχωρίτη οπ. π. σελ. 115 – 116.
[29]
Αρχιμ. Γεωργίου Χρυσοστόμου, Πρακτικά Θεολογικού Συνεδρίου, οπ. π. σελ. 583.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου