Από μικρό παιδί, αγαπούσα τις παλιές ελληνικές ταινίες. Αυτές με τις οποίες μεγαλώσαμε όταν τα Κυριακάτικα μεσημεριανά μας συνόδευαν διδάσκοντας μας την ποιότητα και το ήθος, αξίες που σιγά- σιγά ξεθωριάζουν και δίνουν την θέση τους στο κέρδος και στο συμφέρον, όπως τα παλιά ωραία σπιτάκια που αν δεν τα βρεις πλέον μισογκρεμισμένα, τα συναντάς όπως τους πεθαμένους, μέσα σε φωτογραφίες μιας και την θέση τους και την ιστορία τους, την κάλυψε μια απαίσια πολυκατοικία.
Στο έργο, πρωταγωνιστής ο θρυλικός Ορέστης Μακρύς! Ο σεβάσμιος αυτός ηθοποιός, που κατάφερε να διδάξει μέσα από τα έργα του, αξίες με τις οποίες μεγάλωσαν γενιές Ελλήνων μιας εποχής που η σημερινή, σε εκείνους, θα φάνταζε σαν κόλαση! Το έργο, γυρισμένο το 1957, στην παλιά Αθήνα, εκεί κάτω απ' την Ακρόπολη, στην Πλάκα, βασίζεται επάνω στην ιστορία ενός πατέρα και ενός άσωτου παιδιού, ρόλο που με τον καλύτερο τρόπο ενσαρκώνει ο Στέφανος Στρατηγός.
Ο πατέρας είναι αμαξάς. Μαζί με τον φίλο του επίσης αμαξά, τον άλλο θρύλο του Ελληνικού κινηματογράφου Βασίλη Αυλωνίτη, έχουν δυο αμαξάκια, δυο μόνιππα με τα αλογάκια τους με τα οποία κερδίζουν το ψωμί τους μεταφέροντας ανθρώπους στα σοκάκια της παλιάς αρχοντικής Αθήνας. Ο Δανδής, το άλογο του κυρ- Ανέστη, είναι ο πιστός του φίλος. Γερνούν μαζί! Μοιράζονται μαζί χαρές και λύπες. Ίσως περισσότερο τις λύπες του αγαθού και τίμιου αυτού ανθρώπου που δεν θα διστάσει να αποκηρύξει το μονάκριβο παιδί του, όταν αυτό με δόλιο τρόπο ατιμάζει μια νέα κοπέλα την Αννούλα, ( Αντ. Βαλάκου). Την κοπέλα που ο ίδιος θα της προσφέρει την θέση του παιδιού, στην καρδιά και στο σπίτι του , όταν ο ασύνετος γιος του την εγκαταλείπει. Ο γιος , θα φύγει μακρυά, αναζητώντας μια τύχη διαφορετική, εις βάρος ίσως άλλων ανθρώπων...
Η ψυχή του πατέρα επαναστατεί, όταν αντιλαμβάνεται την καταστροφή. Και δεν διστάζει να διώξει το παιδί του, γνωρίζοντας, όπως και θα συμβεί, ότι αυτό θα του στοιχίσει τελικά την ίδια του την ζωή... Μέσα στο έργο, προβάλει η αρχοντική φυσιογνωμία μιας αρχόντισσας της Παλιάς Αθήνας, της οποίας το όνομα δεν θα μάθουμε ποτέ... Κυρία! Έτσι την αποκαλούν όλοι με αισθήματα σεβασμού. Η αρχοντική Κυρία, τον ρόλο της οποίας αναλαμβάνει να υποδυθεί η κορυφαία Χριστίνα Καλογερίκου, είναι μια αρχόντισσα της παλιάς Αθήνας που έχει χάσει σχεδόν τα πάντα, ακόμα και την μνήμη της.
Ζει εντελώς μόνη, μέσα στις αναμνήσεις μιας ένδοξης ζωής που χάθηκε.... Ακόμα και τότε όμως, δεν έχει χάσει την αρχοντιά της και αυτό της το αναγνωρίζουν όλοι! Παρ' ότι η ιδία αντιμετωπίζει την πενία, δεν θα διστάσει όταν της ζητηθεί μια ελεημοσύνη, να αδειάσει ότι έχει μέσα το σακουλάκι που κρατά στα χέρια της, χέρια που φαίνεται πως έθρεψαν, ενίσχυσαν και στήριξαν πολλούς στο ένδοξο παρελθόν της.
Σε αυτήν την αρχοντική Κυρία, που ζει στις παρυφές της Ακροπόλεως μέσα στο εγκαταλελειμμένο και φθαρμένο από τον χρόνο αρχοντικό της, έρχεται κοντά της ακόμα και ο θάνατος με σεβασμό, την λυτρώνει βρίσκοντας την καθισμένη στην πολυθρόνα της, ήρεμη, γαλήνια, με χαμόγελο! Η Κυρία, φεύγοντας παίρνει μαζί της όλη την δόξα που έζησε μέσα του αυτό το σπίτι, όλη την δόξα μιας Αθήνας που τελικά, μόνον σε αυτές τις ταινίες μπορούμε να συναντήσουμε...
Στην κοινή πορεία της φθοράς των ανθρώπων, ακολουθεί κάθε ζωντανή παρουσία επάνω στην γη. Έτσι και ο Δανδής, ο αχώριστος σύντροφος του κυρ- Ανέστη του αμαξά, έρχεται η στιγμή να αποχωριστεί τον φίλο του, το αφεντικό του, έχοντας ήσυχη την σκέψη του, πως στάθηκε επάξια δίπλα του, πως μοιράστηκε την χαρμολύπη της ζωής με εκείνον, όπως δεν την μοιράστηκε το ίδιο του το παιδί! Και όταν ο Δανδής περνά το φάσμα της συντροφικότητας του με τον άνθρωπο, δέχεται ένα χάδι, ένα φιλί από το χέρι που θα τον λυτρώσει από την θλίψη του, να μην μπορεί να προσφέρει πλέον κάτι στον φίλο του. Ο φίλος του, ο κυρ- Ανέστης, είναι δίπλα του συνοδεύοντας το με το δάκρυ μέσα στο οποίον οι αναμνήσεις μιας στοργικής σχέσης ανθρώπου και ζώου περνούν μαζί στην αιωνιότητα.
Ο κυρ- Ανέστης γυρνά στους δρόμους που κάποτε περνούσε με τον Δανδή και το αμαξάκι του, πουλώντας τσιγάρα για να πορευτεί ο ίδιος και η κόρη του, το θύμα του μονάκριβου παιδιού του, που η τιμιότητα της ψυχής του περιθάλπει από τα βλέμματα μιας κοινωνίας η οποία εύκολα από τότε μπορούσε να στιγματίσει... Και εκείνη, σαν αληθινό παιδί του, προσπαθεί να αμβλύνει τον πόνο του, να στηρίξει τα γεράματα του, εκφράζουσα την ευγνωμοσύνη της στον ευεργέτη!
Όμως, τα χρόνια περνούν! Και οι άνθρωποι αλλάζουν... Σαν τον άσωτο της παραβολής, ο ασύνετος γιος θυμάται τον πατέρα και το σπίτι του, νοσταλγεί αναμνήσεις που χάθηκαν έρχεται σε συναίσθηση και μετάνοια και την μετάνοια ο Θεός την δέχεται και την ευλογεί! Χωρίς να το περιμένει, επιστρέφει στην πατρίδα του, πλούσιος, όπως ονειρευόταν. Μετανιωμένος αποζητά τον πατέρα... Ένα άδειο κρεβάτι υπενθυμίζει σε όλους μας, πως τελικά, τους ανθρώπους τους εκτιμούμε όταν πλέον έχουν φύγει...
Η αξέχαστη, γεμάτη υψηλά νοήματα αυτή ελληνική ταινία, τελειώνει μπροστά στον τάφο του κυρ- Ανέστη, με τον γιο του να θρηνεί μετανιωμένος τα χρόνια που πήγαν χαμένα... Το υψηλότερο νόημα αυτής της ταινίας, είναι η επανόρθωση του σφάλματος του ανθρώπου, εν προκειμένω του παιδιού, μετάνοιας που δείχνει να αποδέχεται ο νεκρός πατέρας, όταν μέσα στα δάκρυα της θλίψης του, το παιδί ακούει ανεπαίσθητο τον καλπασμό του Δανδή...
Μέσα σε μια ταινία, περνούν αξίες μιας ολόκληρης ζωής! Στα πρόσωπα των πρωταγωνιστών της, συναντάς τις ευγενείς φυσιογνωμίες ανθρώπων μιας άλλης εποχής που στις μέρες τις δικές μας, έρχεται να μας υπενθυμίσει πως τελικά, ούτε πωλούνται όλα, αλλά πολύ περισσότερο δεν εξαγοράζονται. Και μέσα σε τέτοιες εικόνες σαν αυτές που σας περιέγραψα μόνον αυτό μπορείς να κρατήσεις! Αν βρεθείς στην Πλάκα, κάτω απ' την Ακρόπολη, άφησε το νου σου να καλπάσει στα περασμένα... Ίσως με την σκέψη σου δεις τον γερο- Δανδή να μεταφέρει με το αμαξάκι τον κυρ- Ανέστη, τον τίμιο, τον πραγματικά ευσεβή, που έζησε σε μιαν άλλη , όχι πολύ μακρινή, αλλά ιδιαίτερα νοσταλγική εποχή...
π. Θωμάς Ανδρέου
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου