Σκέφθηκα πολύ πριν ξεκινήσω να γράψω υπακούων σε χρέος υψηλό, ιερό και μεγάλο. Καθήκον διττόν, τόσον προς τον μεγάλο Άγιο της Εκκλησίας του Χριστού, τον χρυσορρήμονα Ιωάννη, τον μεγαλύτερο ρήτορα όλων των εποχών, όσο και στον εορτάζοντα Επίσκοπο, που φέρει επαξίως το όνομα Του, τον πολιό ιεροκήρυκα που αφιέρωσε ολόκληρη την ιερατική ζωή του στην διακονία του ιερού κηρύγματος.
Σκέπτομαι πως ο Ιερός Χρυσόστομος – αν σήμερα υπήρχε- θα μιλούσε στον ευλογημένο λαό του Θεού για τα όσα συμβαίνουν στην δική μας εποχή, την εποχή κατά την οποίαν το σκοτάδι, προσπαθεί παντοιοτρόπως να σκεπάσει το φως. Σκέπτομαι πως εκείνος θα απευθυνόταν στον λαό που πονά, τον λαό που δοκιμάζεται από θλίψεις, τον λαό που κάνει τα δάκρυα του, προσευχή στον Τρισάγιο Θεό.
Σκέπτομαι, πως ο θεορρήμων Χρυσόστομος, θα συνέπασχε με αυτόν τον λαό και με λόγο παρηγορητικό θα τους μιλούσε προσφέροντας αφειδώλευτα την ελπίδα απέναντι στην απελπισία. Δεν κατάφερα όμως να βρω τρόπο, ώστε να αντικαταστήσω τον αναντικατάστατο, εκείνον για τον οποίον το άγγελμα της αδίκου εξορίας του, προαγγέλου του επικειμένου θανάτου του, έκανε τους ανθρώπους που τον έζησαν και τον αγάπησαν να αναφωνήσουν: «Συνέφερεν, ίνα ο ήλιος συσταλή ή ίνα το στόμα Ιωάννου σιωπήση».
Σκέπτομαι λοιπόν, Σεπτέ εορτάζοντα Ποιμενάρχα, σεβαστοί αδελφοί συμπρεσβύτεροι και διάκονοι και αγιόφιλοι και ευσεβέστατοι Χριστιανοί, πως ο υψιπέτης της διακονίας του λόγου, θα έστρεφε την ρομφαία του λόγου του σε κάποιο από τα σύγχρονα ζητήματα που προβληματίζουν σήμερα τους ανθρώπους. Θέλησα λοιπόν να αλιεύσω στον ωκεανό των δικών του σκέψεων ώστε να αναφερθώ σε ζητήματα της εποχής μας. Όμως, η διαχρονικότητα της σκέψεως του είναι τέτοια, ώστε οι λόγοι του που γλυκύφθογγοι, καθάπερ πυρσός, εξήλθαν εκ του στόματος του, φωτίζοντας την οικουμένη, είναι ικανοί ακόμα και σήμερα δέκα και επτά αιώνες μετά να λειτουργήσουν παρηγορητικά, για τον αναγνώστη τους.
Σήμερα λοιπόν, επιθυμώ να μας μιλήσει εκείνος που το πέρασμα του από τον ανθρώπινο κόσμο αφθαρτοποιήθηκε, μέσα από τους αξεπέραστους σε χάρη λόγους του. Εκείνος σήμερα θα μιλήσει και όχι ο ταπεινός διαγγελεύς που σήμερα βρίσκεται απέναντι σας. Χρησιμοποιώ τα λόγια του ώστε σήμερα, να επιτελέσω το ιερόν καθήκον της υψηλής, του λόγου διακονίας.
Επιθυμώ λοιπόν, να αναφερθώ στο θέμα του ανθρώπινου πόνου, ζήτημα που απασχολεί αιώνες τώρα τους ανθρώπους. Στις πολλές δοκιμασίες που συναντούν τον μεταπτωτικό άνθρωπο, από την στιγμή της γεννήσεως του και τον συντροφεύουν, έως της επιθανατίου κλίνης του. Πονά και δοκιμάζεται ο άνθρωπος! Πάσχει και δακρύζει αποζητώντας την ελπίδα, έννοια η οποία ούτε πωλείται και ασφαλώς ούτε αγοράζεται! Πονά και πάσχει ο άνθρωπος και ο πόνος αυτός μόνο με την μελάνη των δακρύων του μπορεί να αποτυπωθεί! Ακούω τον Ιερό Πατέρα να λέγει: «Ποικίλοι και διάφοροι των μαστίγων οι τρόποι»[1]. Ποιος μπορεί να πει με σαφήνεια ποιος τελικά μπορεί να είναι ο μεγαλύτερος πόνος;
Υψώνει την φωνή του απευθυνόμενος σε ευήκοα ώτα και λέει, δεν υπάρχει άνθρωπος δίχως λύπη! Απευθύνεται στους ανθρώπους κάθε εποχής λέγοντας τους πως: « δεν είναι δυνατόν να υπάρχει άνθρωπος και να ζει αυτόν τον φθαρτό βίο και να είναι χωρίς λύπη. Αν δεν είναι σήμερα θα είναι αύριο, αν όχι αύριο, στο μέλλον θα συμβεί να τον βρει η λύπη»[2].
Ποιο σπίτι που κλείνει την πόρτα του, δεν κλείνει ταυτόχρονα μέσα του και τον πόνο των ανθρώπων οι οποίοι κατοικούν μέσα σε αυτό; Ποιος άνθρωπος δεν έχει στεναχώριες στην ψυχή του; Λυπάσαι γιατί έχασες φθαρτά πράγματα χωρίς να σκέπτεσαι τα αιώνια; Μακάριος εκείνος που η λύπη του, έχει να κάνει με τα λάθη που κατά την δική του επιλογή έχει κάνει στη ζωή του.
Και συνεχίζει ο Ιερός Πατήρ: «Όποιος λυπάται διότι έχασε χρήματα , δεν επανορθώνει την ζημιά. Όποιος λυπάται για κάποιον που πέθανε, δεν του ξαναδίνει τη ζωή. Όποιος λυπάται για αρρώστια, όχι μόνον δεν την θεραπεύει αλλά την κάνει χειρότερη. Όποιος λυπάται για τις αμαρτίες, μόνον αυτός καταφέρνει κάτι σπουδαιότερο από την λύπη. Διαλύει και εξαφανίζει τις αμαρτίες. Επειδή αυτός είναι ο αποκλειστικός σκοπός του φαρμάκου, έχει δραστηριότητες και ωφελεί μόνον σ’ αυτήν την περίπτωση, ενώ στις άλλες περιπτώσεις προξενεί ζημιά!»[3]
Αλίμονον λοιπόν σε εκείνον που δεν λυπάται για τα λάθη του! Δεν θα έχει ποτέ την ευκαιρία να επανορθώσει. Πόσες φορές τα υλικά αγαθά δεν έγιναν αιτία αδέλφια να σκοτωθούν μεταξύ τους; Πόσες φορές άνθρωποι που γεννήθηκαν από την ίδια κοιλιά της μάνας που τους γέννησε, που τράφηκαν και μεγάλωσαν με το ίδιο μητρικό γάλα, δεν επέστρεψαν τούτο ως δηλητήριο στην τροφό τους;
Γέμισαν τα γηροκομεία από ανθρώπους που πάλεψαν με την ζωή για να μεγαλώσουν τα παιδιά τους και όταν οι δυνάμεις τους του εγκατέλειψαν, εκείνα, ξεχνώντας την εντολή του Θεού να τιμούν τον πατέρα και τη μάνα, τους εγκατέλειψαν επαληθεύοντας πως : «ὅτε ἦς νεώτερος, ἐζώννυες σεαυτὸν καὶ περιεπάτεις ὅπου ἤθελες· ὅταν δὲ γηράσῃς, ἐκτενεῖς τὰς χεῖράς σου, καὶ ἄλλος σε ζώσει, καὶ οἴσει ὅπου οὐ θέλεις».[4] Τα γηρατειά δεν έρχονται μόνα τους και η θλίψη της μοναξιάς είναι δανεική όπως το σύνολο του ανθρωπίνου πόνου μιας και η σοφία του σοφωτέρου επί της γης Σολομώντος προειδοποιεί «μὴ ἀτιμάσῃς ἄνθρωπον ἐν γήρᾳ αὐτοῦ, καὶ γὰρ ἐξ ἡμῶν γηράσκουσι».[5]
Ο διασαλπιστής του Θείου Νόμου Ιωάννης ο Χρυσόστομος, συμπάσχει με τον πάσχοντα, με εκείνον που πονά. Δοκιμάζει εις εαυτόν τον πόνο, της συκοφαντίας, της αδικίας, του διωγμού, της αρρώστιας. Δεν μιλά εκ του ασφαλούς στους ανθρώπους! Γνωρίζει τον πόνο και τον διερμηνεύει, θεωρώντας τους δοκιμαζομένους ως «φίλους του Θεού»[6]. Μόνον ο Θεός, μπορεί να σταθεί αρωγός στο βάρος που κουβαλά στους ώμους του ο πονεμένος άνθρωπος. Στις στιγμές της ευτυχίας, όλοι είναι δίπλα μας! Όταν όμως η δοκιμασία χτυπήσει την πόρτα μας, τότε βλέπεις πραγματικά ποιοι είναι εκείνοι που μοιράζονται το δικό σου βάρος! Ακόμα λοιπόν και όλοι να σε εγκαταλείψουν μόνον ο Θεός δεν πρόκειται ποτέ να σε αφήσει.
Στις στιγμές της δοκιμασίας του, ο άνθρωπος γίνεται δυνατότερος απ’ ότι στις ώρες της ευδαιμονίας του. Ακόμα λοιπόν και σε στιγμές όπου ο πόνος μας προσεγγίζει ο άνθρωπος, στρέφει τα μάτια ψηλά, πολύ υψηλότερα από όσα μπορεί να βλέπει. Στρέφει στα μάτια στον Θεό, κάνει την κραυγή του πόνου του προσευχή και οι πιο δυνατές προσευχές γίνονται όταν τα μάτια είναι δακρυσμένα! Για αυτό τον λόγο ο Ιερός Πατήρ, στεντορεία τη φωνή διακηρύσει: « Και συ λοιπόν αγαπητέ, όταν βρεθείς μέσα σε θλίψη, μην απελπίζεσαι, ούτε να δείχνεις ραθυμία, αλλά τότε προπάντων ύψωσε το βλέμμα σου προς τα επάνω. Διότι τότε οι προσευχές είναι καθαρότερες και η αγάπη του Θεού μεγαλύτερη».[7]
Ο Ιερός Χρυσόστομος μέσα από τον δικό του πόνο, από τις δικές του δοκιμασίες, φάνηκε δυνατός έναντι των αδυνάμων διωκτών του, όλων όσων συνήργησαν τόσο για την ψυχική όσο και την φυσική του εξόντωση. Με λυρισμό, ο εορτάζων Ποιμενάρχης μας, αποτύπωσε αυτήν την συναρπαστική και συνάμα δραματική ζωή του Αγίου του στο έργο του «Σκηνές από το δράμα του Ι. Χρυσοστόμου» μέσα από το οποίο ξεδιπλώνεται ολόκληρη η συνυφασμένη με τον πόνο ζωή του.
Αφού λοιπόν καθηκόντως, ευχηθούμε τόσον στον Επίσκοπο μας, όσον και στον αδελφό μας Αρχιμανδρίτη Χρυσόστομο, τον και Πρωτοσύγγελλο της Μητροπόλεως μας, να τους χαρίζει αμετάπτωτον υγεία ο Θεός, ώστε για πολλά χρόνια να εορτάζουμε τα ονομαστήρια τους, τιμώντας την Ιερά μνήμη του Ιερού Πατρός Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, του πονεμένου και πάσχοντος, του αληθινού φίλου του Θεού. Θα ήθελα λοιπόν, στην κατακλείδα του λόγου, να ολοκληρώσω τις πενιχρές σκέψεις που σκιαγραφούν μια συναρπαστική μονογραφία ζωής ενός εκ των μεγαλυτέρων Πατέρων της Εκκλησιαστικής Ιστορίας, με τον επίλογο εκ των «σκηνών του δράματος του Ι. Χρυσοστόμου, ως αύται περιγράφονται στο ομώνυμο βιβλίο του εορτάζοντος επισκόπου.
«Αναπαύου λοιπόν, μάρτυς Χρυσόστομε, στο μαρτυρικό σου τάφο και εύχου αδιαλείπτως υπέρ πάντων ημών, υπέρ όλων που σε αγάπησαν και αγαπούν. Υπέρ όλων που θα συγκινούνται και θα διδάσκονται από τον βίο και τα αθάνατα σου ρήματα»[8] Αμήν!
π. Θωμάς Ανδρέου
* Ομιλία εκφωνηθείσα κατά την Θ. Λειτουργία εις τον Καθεδρικό Ι.Ν. Αγίου Ελευθερίου -Ελευθερουπόλεως την 13ην Νοεμβρίου 2017.
_______________
[1] PG 47,440
[2] Ι. Χρυσοστ. , Εις την προς Εβραίους Γ’, PG 63,34.
[3] Όπ. Εις την Β’ Κορινθίους ΙΕ΄, PG 61, 503-504.
[4] Ιωαν. 21,18.
[5] Σ. Σειρ, 8,6.
[6] Ι.Χρυσοστ., Εις Ιωάννην ΞΒ’, PG 59, 341.
[7] Όπ, Εις τον ΡΙΘ’ Ψαλμόν, PG 55, 339-340.
[8] Χρυσοστόμου, Μητροπολίτου Ελευθερουπόλεως, «Σκηνές από το δράμα του Ι. Χρυσοστόμου», Ελευθερούπολη 2013, σ.318.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου