Μνήμη ανθρώπινης θηριωδίας...

Στην πατρίδα μας υπάρχουν πολλοί μαρτυρικοί τόποι! Εξάλλου πολλά τράβηξε αυτή η Πατρίδα... Βλέπεις μαρτυρικά χωριά και πόλεις διάσπαρτα να μαρτυρούν πως το μεγαλύτερο θηρίο πάνω στη γη ο άνθρωπος είναι.

Σαν σήμερα πριν από 78 χρόνια, στις 3 Οκτωβρίου του 1943 οι Λιγγιάδες, το πανέμορφο χωριό που βρίσκεται σκαρφαλωμένο στο Μιτσικέλι πάνω από τα Γιάννενα , δέχθηκε την επίσκεψη του θανάτου από τα στρατεύματα κατοχής, τους Γερμανούς που σαν αντίποινα για το θάνατο ενός αξιωματικού τους ανέβηκαν πάνω στο χωριό να το ξεκληρίσουν για παραδειγματισμό... 

Έτυχε να είναι ημέρα Κυριακή, σαν σήμερα , αλλά ο παπάς του χωριού εκείνη την Κυριακή πήγε να λειτουργήσει σε διπλανό χωριό. Αυτό ήταν η αιτία που σώθηκαν πολλοί κάτοικοι των Λιγγιάδων. Γιατί αφού δεν είχαν λειτουργία στο χωριό οι περισσότεροι απουσίαζαν, εκτός από 84 άτομα που βρίσκονταν εκεί! 

Άνδρες, γυναίκες και 34 μικρά παιδάκια από 6 μηνών έως 11 χρονών... Για τους 84 αυτούς ανθρώπους, εκείνο το κυριακάτικο πρωινό ήταν το τελευταίο τους... Οι Γερμανοί στρατιώτες περικύκλωσαν το χωριό και άρχισαν να δολοφονούν τους ανθρώπους! Αδίστακτοι ακόμα και στα 34 μικρά αγγελούδια πολλά εκ των οποίων κρατούσαν οι μανάδες τους αγκαλιά. 

Μια από τις μανάδες που έπεσαν νεκρές κρατούσε το βρέφος της στην αγκαλιά της. Και εκείνο θαρρείς γαντζώθηκε πάνω της. Έτσι το βρήκε ο δολοφόνος της μάνας του, γαντζωμένο πάνω στη νεκρή! Σήκωσε την ξιφολόγχη του και τρύπησε το βρέφος στην πλάτη αφήνοντας επάνω στο παιδικό κορμάκι τη ματωμένη λάμα της ξιφολόγχης... 

Όταν μετά από πολλές ώρες επέστρεψαν έντρομοι οι κάτοικοι που απουσίαζαν και σώθηκαν από το θανατικό, αντίκρισαν το φρικτό θέαμα των σκοτωμένων συμπατριωτών τους και ψάχνοντας ανάμεσα στα πτώματα και στα αποκαΐδια που άφησαν πίσω τους οι φονιάδες, βρήκαν το βρέφος με την λόγχη στην πλάτη να κλαίει πάνω στο στήθος της νεκρής του μάνας και να προσπαθεί να θηλάσει από την πεθαμένη... 

Το πήραν από την αγκαλιά της μάνας που το βάσταζε ακόμα παγωμένη, παγωμένο κι’αυτό μες στα αίματα με την ξιφολόγχη καρφωμένη στην πλάτη του και το έσωσαν! Και όταν μετά από χρόνια έφτιαξαν το μνημείο με τα ονόματα των μαρτύρων συμπατριωτών τους αναπαράστησαν το θαύμα της ζωής μέσα στον όλεθρο του θανάτου: ένα βρέφος με καρφωμένη πάνω του την ξιφολόγχη να ψάχνει να θηλάσει από τη νεκρή μάνα του! 

Σήμερα, 78 χρόνια μετά, πήγαμε να μνημονεύσουμε τις ψυχές τους. Στην προσκομιδή διάβασα ένα -ένα τα ονόματα των ανθρώπων που μαρτύρησαν στα χέρια των κατακτητών! Είναι γραμμένα όλα επάνω στην προσκομιδή του Ναού που ήταν και το μοναδικό κτίσμα που σώθηκε από τον όλεθρο της καταστροφικής μανίας των Γερμανών! Αυτά τα 2 σώθηκαν, ο ναός και το παιδάκι που επέζησε... 

Την ώρα που διάβαζα τα ονόματα σε αυτό το προσκλητήριο της Ανάστασης, το μυαλό μου έκανε εικόνα την καταστροφή... Λέμε και μείς σε τι χρόνια ζούμε... Αυτοί τι να πουν που έζησαν ότι ο νους του ανθρώπου δεν χωρά; Ήρθε η ώρα για το μνημόσυνο. Βγήκαμε στην Ωραία Πύλη και στο τέλος ξεκίνησα να πω δυο λόγια για το φρικτό γεγονός που σημάδεψε τους Λιγγιάδες χαρακτηρίζοντας τους για πάντα ως μαρτυρικό χωριό! 

Είπα, πόσο πόνο μπορεί να προκαλέσει ο άνθρωπος και πόσο ακόμα πόνο μπορεί να αντέξει. Θυμήθηκα εκείνη την ώρα το βρέφος με την ξιφολόγχη που επέζησε στην καταστροφή εκείνη την μέρα! Το όνομα του Παναγιώτης Μπαμπούσκας! Και εκείνη την στιγμή σηκώνεται από το κάθισμα ένας παππούς και έρχεται μπροστά μου και μου λέει: εγώ είμαι αυτός πάτερ... 

Την ώρα της κατάθεσης των στεφάνων στο μνημείο, μετά τη λειτουργία, τον κάλεσαν να καταθέσει και εκείνος στεφάνι. Και πήγε μπροστά στο μνημείο και στάθηκε σιωπηλός για λίγο ατενίζοντας τον εαυτό του με την γερμανική ξιφολόγχη καρφωμένη στην πλάτη του... Τον χειροκροτήσαμε όλοι! Όχι γιατί επέζησε μόνον. Αλλά γιατί 78 χρόνια μετά είναι εκεί για να μας θυμίζει τι έγινε τότε, ζωντανή μαρτυρία μιας ανθρώπινης θηριωδίας... 

Του έσφιξα με σεβασμό το χέρι. Μπορεί να μην θυμάται την τραγική εικόνα της νεκρής του μάνας, αλλά η ουλή στην πλάτη του θα του θυμίζει πως εκείνη την Κυριακή της 3ης Οκτωβρίου του 1943, ο μικρός Παναγιώτης ανάμεσα στα πτώματα των συγχωριανών του, ήταν η ζωντανή ελπίδα μιας Ελλάδας που θα ζει για πάντα, ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο... 

π. Θ. Α. 

Το μνημείο όπου αποτυπώνεται η διάσωση του μοναδικού επιζήσαντος της καταστροφής.

Ο κ. Παναγιώτης Μπαμπούσκας