Έχει λεχθεί πως ακόμα και αν υπήρχε περίπτωση να χαθούν τα ευαγγελικά κείμενα στο σύνολο τους και να διασωθεί μόνον η παραβολή του καλού Σαμαρείτου, αυτή μόνον θα ήταν αρκετή ώστε να παραμείνει ζωντανό το μήνυμα και η βασικές αρχές του Ευαγγελίου, δηλαδή η οντολογική αγάπη για τον συνάνθρωπο!
Πρόκειται λοιπόν για ένα μικρό κείμενο με βαθιές έννοιες για την ζωή του ανθρώπου. Ο Σαμαρείτης, είναι ένας άνθρωπος που κάνει πραγματικότητα το βίωμα της αγάπης του ευαγγελίου. Δεν πρόκειται περί ενός θρησκευόμενου ανθρώπου, ο Χριστός δεν κάνει καμία αναφορά σε κάτι τέτοιο! Ο Σαμαρείτης ενεργεί με βάση την συνείδηση του και όχι την οποιαδήποτε θρηκευτικότητα ή ευσέβεια.
Όταν συναντά τυχαία στον δρόμο του έναν άγνωστο σε αυτόν άνθρωπο, χτυπημένο από ληστές που τον άφησαν πληγωμένο και σχεδόν μισοπεθαμένο στη μέση του δρόμου, σταματά και χωρίς να λογαριάσει ούτε τον κίνδυνο επιστροφής των ληστών , ούτε το ότι πρόκειται για ένα άγνωστο σε αυτόν πρόσωπο, τον περιθάλπει φροντίζοντας τις πληγές του και τον μεταφέρει με το υποζύγιο του σε πανδοχείο καλύπτοντας όλα τα έξοδα διαμονής και φροντίδας του εκεί.
Αυτό αφορά τον Σαμαρείτη και αν δεν είχε προηγηθεί κατά την διήγηση του Χριστού μας , η διέλευση από το σημείο εκείνο που βρίσκεται ο κτυπημένος πάσχων άνθρωπος, δύο άλλων ανθρώπων, η ιστορία θα προκαλούσε την συγκίνηση στον αναγνώστη της και τίποτε άλλο πέρα από αυτό! Μάλιστα, στις μέρες μας κάποιοι θα την θεωρούσαν πράξη αλτρουισμού και απλά θα την επικροτούσαν! Όμως το νόημα της παραβολής δεν είναι αυτό…
Οι άλλοι δυο που πέρασαν από το σημείο και είδαν τον άνθρωπο εκεί, προσπερνώντας αδιάφορα, είναι άνθρωποι που θεωρούν πως πιστεύουν στο Θεό! Ο ένας είναι ιερεύς- ίλεως γενού ημίν ο Θεός- , ο έτερος λευίτης επίσης άνθρωπος που διακονεί στην λατρεία του Θεού… Και οι δύο θρησκευόμενοι αλλά αυτό δεν τους εμποδίζει να αντιπαρέλθουν τον πάσχοντα συνάνθρωπο τους!
Ο Σαμαρείτης, δεν είναι τυχαία από τον Χριστό η επιλογή του στην διήγηση αφού όπως γνωρίζουμε την εποχή εκείνη « ου συγχρώνται Ιουδαίοι Σαμαρείταις» (Ιωάν. δ', 9), είναι ένας άνθρωπος που θα υπάρχει πάντοτε και σε κάθε εποχή. Ο Κύριος χρησιμοποιεί τον Σαμαρείτη ως παράδειγμα προς μίμησιν προς τους Ιουδαίους γνωρίζοντας πως αυτή η αναφορά θα ενοχλούσε τις κοιμισμένες τους ή ακόμα χειρότερα πωρωμένες συνειδήσεις. Αυτό και αν είναι ανατροπή!
Ο πάσχων άνθρωπος να περιθάλπεται όχι από αυτούς που όφειλαν με βάση την θρησκευτικότητα τους να το πράξουν αλλά από κάποιον που οι περισσότεροι θα θεωρούσαν πως θα προσπερνούσε μπροστά στον πόνο του άλλου. Και μια σημαντική λεπτομέρεια: Ο Σαμαρείτης, ο Ιερεύς και ο Λευίτης έχουν εθνικό προσδιορισμό! Ο πάσχων, ο αναγκεμένος, αυτός που πονά, δακρύζει και ματώνει ΔΕΝ ΕΧΕΙ!
Ο Χριστός αρχίζει την διήγηση Του με την φράση «άνθρωπος τις» κάποιος άνθρωπος δηλαδή! Αυτή είναι η φράση κλειδί που πρέπει να κρατήσουμε στην σκέψη μας . Γιατί οι « άλλοι», ίσως εμείς δηλαδή, βλέπουμε στους άλλους ανθρώπους αυτό που θέλουμε να δούμε! Ευτυχώς, ο Θεός, μας «βλέπει» και μας κρίνει με άλλον τρόπο απ' οτι εμείς τους συνανθρώπους μας.
Το παράδειγμα του Σαμαρείτη είναι στάση ζωής για όλους μας. Η ευαγγελική διήγηση αποσαφηνίζει πως η σχέση ανθρώπου –Θεού, πραγματώνεται μέσα από το πρόσωπο του συνανθρώπου μας. Το «πορεύου και συ ποίει ομοίως» (Λουκ. 10, 27), φράση με την οποία ολοκληρώνεται η ευαγγελική παραβολή, αφορά τον καθένα από εμάς που θεωρούμε την σωτηρία ως δεδομένο και όχι ως ποθούμενο!
Τέλος, ένα σημαντικό στοιχείο αναφοράς στην ευαγγελική παραβολή του Καλού Σαμαρείτου, είναι ο ρηματικός τύπος που χρησιμοποιεί ο Ευαγγελιστής Λουκάς στην απαρχή της διήγησης της. Αυτός που προκαλεί την διήγηση θέτει ένα ερώτημα «ἐκπειράζων» τον Χριστό μας. Η σκέψη του δεν είναι καθαρή απέναντι στο Χριστό αλλά κυρίως δεν είναι καθαρή η διάθεση του απέναντι Του. Περιμένει μια απάντηση όπως θα ήθελε ο ίδιος να την ακούσει ή όπως θα απαντούσε ο ίδιος ίσως , σε ένα αντίστοιχο ερώτημα. Όμως ο Θεός απαντά με διαφορετικό τρόπο απ’ ότι ο άνθρωπος.
Ο Σαμαρείτης, αποτελεί την καλή ανατροπή σε μια δεδομένη για κάποιους απάντηση στο ερώτημα αυτό. Δείχνει τον δρόμο της σωτηρίας που ποθούμε όλοι όσοι δεν μπορούμε να την θεωρούμε ως δεδομένη λόγω της θρησκευτικής μας παραδοχής. Η σωτηρία για τον άνθρωπο δεν κληρονομείται όπως ο νομικός πιστεύει, αλλά αποτελεί τον καρπό του συνεχόμενου αγώνα μεταξύ πτώσης και ανάτασης! Εξάλλου αυτό διαβεβαιώνει ο Κύριος στην κατακλείδα της απάντησης Του στο ερώτημα τι να κάνω για να κληρονομήσω την αιώνια ζωή. Μια είναι η απάντηση: πορεύου καὶ σὺ ποίει ὁμοίως.
π. Θωμάς Ανδρέου
* Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Αχιλείου πόλις», της Ι. Μ. Λαρίσης
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου